Tkanka nabłonkowa to jedna z głównych typów tkanek zwierzęcych, i jedną z pierwszych pojawiających się podczas rozwoju zarodkowego organizmu. Wyróżnia się dwa główne typy tkanki nabłonkowej – wielowarstwową oraz jednowarstwową.
Tkanka nabłonkowa ma budowę zwartą z minimalną ilością substancji międzykomórkowej. Jej głównym składnikiem są ciasno upakowane komórki nabłonkowe. Komórki nabłonka ściśle przylegają do błony podstawnej lub przylegającej substancji pozakomórkowej. Ścisłe i trwałe ułożenie komórek nabłonkowych możliwe jest dzięki połączeniom międzykomórkowym (zwierającym i zamykającym) oraz specjalnym złączom – desmosomom, zbudowanych z filamentów pośrednich.
Ze względu na funkcje, tkankę nabłonkową można podzielić na:
- okrywająco-wyściełającą (pokrywającą) – odpowiada za wyściełanie wszystkich narządów i jam ciała.
- ruchową – pełni funkcję oczyszczającą, dzięki ruchowi rzęsek pozbywa się obcych drobin z organizmu.
- wydzielniczą – bierze udział w budowie gruczołów potowych, łojowych, śluzówki jelita oraz hormonalnych.
- transportową – odpowiada za transport substancji w tkance nabłonkowej, m.in. w układzie pokarmowym i krwionośnym.
- rozrodczą – wyścieła kanaliki nasienne oraz jajniki, odpowiada ze powstawanie gamet.
Nabłonek wielowarstwowy – jest tkanką okrywającą, charakterystyczną dla kręgowców. Można go podzielić na cztery podtypy: płaski rogowaciejący, płaski nierogowaciejący, sześcienny oraz walcowaty. Nabłonek płaski rogowaciejący tworzy naskórek i zbudowany jest z kilku, przylegających do siebie warstw komórek nabłonkowych. Jedynie pierwsza warstwa ma kontakt z błoną podstawną oraz zdolność do podziałów. Cechą charakterystyczną nabłonka wielowarstwowego jest złuszczanie się komórek z wierzchnich, zrogowaciałych warstw, na których miejsce pojawiają się komórki z warstw głębszych. Komórki nabłonka płaskiego rogowaciejącego są wysycone nieprzepuszczalną dla wody keratyną. Analogicznie zbudowany jest nabłonek wielowarstwowy nierogowaciejący, jednak pozbawiony jest wierzchniej warstwy rogowej. Wyścieła jamę ustną, przełyk, pochwę, oraz odbyt. Nabłonek wielowarstwowy sześcienny zbudowany jest z trzech warstw komórek i pokrywa gruczoły potowe oraz ślinianki. Nabłonek wielowarstwowy walcowaty wyścieła spojówkę oraz cewkę moczową. Nabłonek wielowarstwowy spełnia funkcję ochronną przeciwko czynnikom środowiskowym, zapobiega również wnikaniu patogenów.
Nabłonek jednowarstwowy – zgodnie z nazwą zbudowana jest z jednej warstwy komórek. Zlokalizowany jest w błonach, przez które zachodzi transport substancji na drodze dyfuzji lub wchłaniania. Wyróżnia się pięć rodzajów nabłonka jednowarstwowego – płaski, sześcienny, walcowaty, wielorzędowy, oraz gruczołowy. Nabłonek płaski wyścieła naczynia krwionośne i limfatyczne, ciałka nerkowe oraz pęcherzyki płucne. Nabłonek sześcienny posiada charakterystyczne komórki o regularnym sześciennym kształcie. Zlokalizowany jest w kanalikach nerkowych, oskrzelikach, jajnikach oraz pęcherzykach tarczycy. Nabłonek walcowaty jest typowy dla jajowodów oraz jelita, gdzie tworzy odpowiednio rzęski i mikrokosmki. Nabłonek wielorzędowy, morfologicznie przypomina nabłonek wielowarstwowy, jednak wszystkie komórki mają styczność z błoną podstawną. Nabłonek ten zlokalizowany jest w jamie nosowej, krtani, tchawicy oraz oskrzelach. Wytwarza rzęski, które pomagają mechanicznie usuwać zanieczyszczenia, które dostały się do organizmu ze środowiska zewnętrznego. Nabłonek gruczołowy tworzy gruczoły wydzielające mleko, łój, pot oraz śluz.
Tkanka nabłonkowa Wasze opinie