Osmoza to szczególny rodzaj dyfuzji, czyli samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek układu, prowadzącego do wyrównania rozkładu materii.
Osmoza dotyczy dyfuzji rozpuszczalnika (wody) w poprzek błony przepuszczalnej tylko dla tego rozpuszczalnika. Rozpuszczalnik przemieszcza się z roztworu mniej stężonego do bardziej stężonego (biorąc pod uwagę stężenia substancji rozpuszczonych). Ruch cząsteczek ma na celu wyrównanie stężenia pomiędzy roztworami a tym samym wyrównanie ciśnienia hydrostatycznego wywieranego na błonę, z ciśnieniem osmotycznym, powstałym na skutek różnicy potencjałów chemicznych między roztworami.
by OpenStax - https://cnx.org/contents/[email protected]:fEI3C8Ot@10/Preface, CC BY 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=30131189
Przebieg osmozy można zatrzymać lub wręcz odwrócić przez wywarcie odpowiednio wysokiego ciśnienia na roztwór bardziej stężony (mówi się wtedy o odwróconej osmozie, technika ta jest stosowana np. do odsalania wody morskiej).
Osmoza jest podstawowym sposobem transportu wody i wyrównywania stężeń elektrolitów pomiędzy komórkami organizmów i otoczeniem (utrzymuje odpowiedni turgor komórki). Nadmierna utrata wody przez komórkę może wywołać jej plazmolizę, a zbyt duży napływ płynu może doprowadzić do pęknięcia.
Osmozę odkryto podczas badania plazmolizy komórek skórki liści cebuli.
Osmoza Wasze opinie