Pierwszy model cząsteczki DNA powstał w 1953 roku w Cambridge. Jego twórcami byli James Watson i Francis Crick.
Czym jest DNA?
DNA to nośnik informacji genetycznej. Jego pełna nazwa to kwas deoksyrybonukleinowy. Zapisane są w nim wszystkie cechy dziedziczne poszczególnych komórek i całego organizmu. Dzięki poznaniu DNA można wyjaśnić mechanizm dziedziczenia różnych cech.
Jak zbudowane jest DNA?
DNA jest zbudowany z wielu małych jednostek, które nazywamy nukleotydami. Jeden taki nukleotyd zbudowany jest z cukru - deoksyrybozy, reszty kwasu fosforowego (V) oraz jednej z czterech zasad azotowych: adeniny (A), tyminy (T), cytozyny (C) lub guaniny (G). Nukleotydy są połączone między sobą wiązaniem, które powstaje między resztą kwasu fosforowego (V) jednego nukleotydu, a cząsteczką cukru kolejnego nukleotydu.
Każda informacja jest gdzieś zapisana, a to gdzieś znajduje się konkretnie w sekwencji, czyli kolejności występowania poszczególnych nukleotydów w nici DNA. Jedna cząsteczka DNA składa się z dwóch nici skręconych wokół własnej osi. Na zewnątrz znajdują się ułożone naprzemiennie cząsteczki cukru-deoksyrybozy i reszty kwasu fosforowego (V). Natomiast wewnątrz zasady azotowe obu nici są połączone wiązaniami wodorowymi.
Model DNA nazywamy podwójną helisą. Swoją budową przypomina skręconą drabinę.
Mówiąc o DNA należy pamiętać, że zasady azotowe są ze sobą połączone tzw. zasadą komplementarności. Co to oznacza? Naprzeciwko adeniny jednej nici zawsze znajduje się tymina drugiej nici, a naprzeciwko cytozyny-guanina.
RNA - kwas rybonukleinowy
Oprócz DNA w komórce występuje także RNA.
Budowa RNA składa się z nukleotydów, które łączą się ze sobą w nić. Występują w niej naprzemiennie cząsteczki reszty kwasu fosforowego (V) oraz cukru. Cukrem, który wchodzi w skład nukleotydów RNA jest ryboza. Do zasad azotowych dołącza tu uracyl (U), brak tyminy (T). Co jeszcze różni RNA od DNA? RNA zbudowany jest z pojedynczej nici.
Za co odpowiedzialny jest kwas rybonukleinowy?
Cząsteczki RNA biorą udział w syntezie białek. Co ciekawe, ze względu na pełnione w tym procesie funkcje wyróżniamy trzy rodzaje RNA;
- mRNA
- rRNA
- tRNA
Budowa i rola kwasów nukleinowych Wasze opinie