Klasyfikacja organizmów - zasady

Odkrywanie nowych gatunków organizmów wymusiło uporządkowanie zdobytej wiedzy oraz określenie pewnych zasad klasyfikacji. Warto przypomnieć sobie najważniejsze pojęcia dotyczące klasyfikacji organizmów.

Systematyka - to dział biologii, który zajmuje się klasyfikowaniem organizmów ich opisywaniem oraz nazywaniem.

Taksonomia - to nauka zajmująca się zasadami i metodami klasyfikacji organizmów.

 Takson - jest jednostką systematyczną , która określa gatunek, rząd.

Wszystkie organizmy są zaliczane do określonych gatunków na podstawie ustalonych kryteriów, np. wspólnych cech albo dzielących ich różnic. Możemy powiedzieć, że organizmy są zaliczane do określonych taksonów.

Klasyfikacja biologiczna ma strukturę hierarchiczną, ponieważ każdy takson jest zbiorem niższego rzędu. 

Podstawową jednostką klasyfikacji jest gatunek. W XVIII wieku Karol Linneusz wprowadził nazewnictwo bionominalne. Co to oznacza? Przy tworzeniu nazw gatunkowych nazwa przedstawiciela danego gatunku musi się składać z dwóch członów. Pierwszy z nich ma stanowić nazwę rodzajową, drugi zaś nazywany epitetem gatunkowym. Trzeba pamiętać, że przy nadawaniu nazw obowiązuje tzw. reguła priorytetu. Oznacza to, że pierwszeństwo ma ta nazwa gatunkowa, która została nadana gatunkowi najwcześniej.

W języku łacińskim zapisujemy nazwy naukowe!

Układ taksonów 

System botaniczny

Takson	Przykład	Nazwa łacińska
królestwo	rośliny	Plantae
gromada	okrytozalążkowe	Magnoliphyta
klasa	dwuliścienne	Magnoliopsida
rząd	astrowce	Asterales
rodzina	astrowate	Asteraceae
rodzaj	mniszek	Taraxacum
gatunek	mniszek pospolity	Taraxacum officinale

System zoologiczny

Takson	Przykład	Nazwa łacińska
królestwo	zwierzęta	Animalia
typ	strunowce	Chordata
gromada	ssaki	Mammalia
rząd	gryzonie	Rodentia
rodzina	bobrowate	Castoridae
rodzaj	bóbr	Castor
gatunek	bóbr europejski	Castor fiber

 Współczesny system klasyfikacji dzielimy na :

• System sztuczny - systematyka fenetyczna jest oparta na analizie podobieństwa organizmów
• System naturalny - systematyka filogenetyczna jest oparta na pokrewieństwie organizmów

Podział taksonów ze względu na pochodzenie organizmów:

• monofiletyczny -  grupa naturalna
• parafiletyczny - grupa sztuczna
• polifiletyczny - grupa sztuczna

Co to jest drzewo rodowe?

Drzewo rodowe przedstawia pokrewieństwo ewolucyjne organizmów. Tworząc takie drzewo uwzględnić trzeba pochodzenie od wspólnego przodka oraz stopień zróżnicowania cech organizmów należących  do poszczególnych taksonów.

Do czego służą klucze?

Klucze służą do rozpoznawania gatunków. Najczęściej stosuje się klucze dwudzielne. Zestawia się ze sobą cechy wykluczające się. Klucze mogą mieć formę graficzną lub numeryczną.

Robert Whitaker w 1969 r. zaproponował podział na pięć królestw świata żywego:

• bezjądrowe Procaryota
• protisty Protista
• grzyby Fungi
• rośliny Plantae
• zwierzęta Animalia