Alkiny (ogólny wzór sumaryczny - CnH2n-2) jest to grupa organicznych związków chemicznych, których cechą charakterystyczną jest obecność jednego wiązania potrójnego pomiędzy atomami węgla (−C≡C−) w cząsteczce. Z tego względu zaliczane są do węglowodorów nienasyconych.
Alkinem o najprostszej budowie jest etyn (acetylen):
Nazwy alkinów tworzone są zgodnie z poniższymi zasadami:
- obecność wiązania potrójnego zaznacza się w nazwie związku, wymieniając końcówkę „–an” węglowodorów nasyconych na końcówkę „–yn” (lub „–in” po spółgłoskach ch, f, g, k, l), poprzedzając ją numerem lokantu wiązania (np. heptan → hept-2-yn),
- gdy w cząsteczce obecne jest więcej niż jedno wiązanie potrójne, zaznacza się to, dodając do końcówek „–in” przedrostki di-, tri- itp. (np. hept-2,5- dien).
- łańcuch główny, od którego długości zależy podstawowy człon nazwy związku, musi zawierać wiązanie potrójne i musi być możliwie najdłuższy,
- atomy węgla cząsteczki numeruje się tak, aby wiązanie potrójne miało jak najniższy lokant - chyba że cząsteczka posiada również wiązanie podwójne, wtedy ono jest ważniejsze i musi mieć najniższy lokant (końcówka takie związku ma postać „-enyn”),
- lokant wiązania potrójnego o wartości 1 można pominąć w nazwie związku,
Nadal spotkać można stary sposób nazewnictwa związków nienasyconych, w którym lokanty wiązań wielokrotnych umieszcza się na samym początku nazwy związku – 2-heptyn zamiast hept-2-yn.
Alkiny i ich nazewnictwo Wasze opinie