Kategorie stratygraficzne wyróżniane są na podstawie właściwości i rozmieszczeniu osadów osadów, które są różne dla poszczególnych klasyfikacji.
Kategorie stratygraficzne – rodzaje klasyfikacji
Stratygrafia to nauka należąca do geografii, konkretnie do geologii historycznej, a zajmująca się ustalaniem wieku i przyczyn rozmieszczenia skał na Ziemi. Dla klasyfikacji litostratygraficznej kategorie wydziela się na podstawie kryteriów litologicznych, czyli z typami skał, dla morfostratygraficznej na podstawie form rzeźby terenu, dla biostratygraficznej na podstawie skamieniałości przewodnich, dla magnetostratygraficznej na podstawie właściwości magnetycznych, dla chronostratygraficznej na podstawie wieku, dla klimatostratygraficznej na podstawie zmian klimatu zarejestrowanych w osadach.
Jednostka stratygraficzna obejmuje osady powiązane ze sobą na podstawie co najmniej jednej właściwości. Określa się jej cechy dzięki wydzieleniu granic występowania lub charakterystyki wnętrza, gdy granice nie są jasno wydzielone.
| KATEGORIA STRATYGRAFICZNA | JEDNOSTKA STRATYGRAFICZNA |
| Litostratygraficzna | A.Grupa |
| Biostratygraficzna | A.Poziom (biozona) |
| Magnetostratygraficzne | Megnetozona |
| Inne nieformalne kategorie | Brak reguły |
| Chronostratygraficzne | A.Eototem |
| Ekwiwalentne jednostki geochronologiczne | A.Eon |
Kategorie stratygraficzne – historia
Za twórcę praw stratygrafii uważa się Duńczyka Nicolausa Steno żyjącego w XVII wieku. To barwna postać, Steno był chociażby lekarzem, geologiem, a potem przeżył nawrócenie i został... biskupem katolickim (doczekał się nawet uznania za błogosławionego, beatyfikował go zresztą Jan Paweł II). Jako geolog sformułował cztery podstawowe zasady stratygrafii:
- pierwotnie poziomego położenia warstw skalnych,
- ciągłości obocznej warstw,
- superpozycji oraz
- następstwa gatunkowego.
Jego dziełem jest też jeden z pierwszych modeli podziału wieku Ziemi na epoki geologiczne.
Ponad wiek po jego śmierci stratygrafię pchnął do przodu brytyjski inżynier William Smith. W 1795 roku nadzorował on budowę kanałów przy kopalniach w Somerset, wówczas to zauważył, że w poszczególnych warstwach usuwanej ziemi są różne skamieniałości, których zbadanie i zaklasyfikowanie pozwala ustalić wiek geologiczny skał. Jego odkrycie znacząco przyspieszyło rozwój paleontologii. Sam Smith jest autorem pierwszych w historii map geologicznych Wielkiej Brytanii, która to praca wpędziła go do więzienia – jego mapy splagiatowano i wydawano po niskich cenach, przez co Smith zbankrutował i popadł w długi... Te pierwsze próby nadawania kategorii stratygraficznych były jednak dość ograniczone pod względem metodologii badań, co zmieniło się dopiero wraz z odkryciem promieniotwórczości.
Od tej pory w badaniach wykorzystuje się izotopy promieniotwórcze, dzięki czemu wyznaczanie wieku skał jest łatwiejsze, a przede wszystkim bardzo precyzyjne.
Opinie - Kategorie stratygraficzne