Siarkowodór definicja i właściwości

Siarkowodór (wzór sumaryczny - H₂S) jest nieorganicznym związkiem chemicznym, zaliczanym do wodorków niemetali. W warunkach standardowych (tj. temp. - 273,15 K, ciśnienie - 105 Pa) ma postać bezbarwnego gazu o bardzo silnym zapachu, typowym dla zgniłych jaj (jest on wyczuwalny już w stężeniu 0,0007 mg/m³)

Siarkowodór zbudowany jest z 2 atomów wodoru oraz 1 atomu siarki, połączonych wiązaniami kowalencyjnymi spolaryzowanymi (uproszczony wzór strukturalnych – H-S-H). Cząsteczka nie ma budowy liniowej. Pomiędzy wiązaniami H-S zawarty jest kąt o wartości ~92º. Masa molowa siarkowodoru wynosi 34,08 g/mol. 

Gęstość siarkowodoru wynosi 0,0014 g/cm³. Gaz ten jest cięższy od powietrza, dlatego gromadzi się w dolnych partiach naczyń czy pomieszczeń. 

Jego temperatura wrzenia jest równa -60,2ºC, natomiast topi się w temperaturze -84,5ºC. 

Siarkowodór dość dobrze rozpuszcza się w wodzie, tworząc słaby kwas beztlenowy – kwas siarkowodorowy.

W warunkach laboratoryjnych siarkowodór można otrzymać m.in. na drodze syntezy z wodoru i siarki (w temp. 600ºC):

H₂ + S → H₂S ↑

 hydrolizy siarczku glinu:

Al₂S₃ + 6H₂O → 2Al(OH)₃ + 3H₂S↑

lub przez działanie rozcieńczonym kwasem solnym na siarczek żelaza(II):

FeS + 2HCl → FeCl₂ + H₂S↑

W przyrodzie gaz ten jest produktem beztlenowego rozpadu białek – stąd pochodzi nieprzyjemny zapach psujących się jaj czy mięsa. Występuje również w gazach wulkanicznych, gazie ziemnym oraz niekiedy towarzysz ropie.

Istnieje grupa bakterii, które są zdolne do wykorzystywania siarkowodoru jako źródła energii.

Siarkowodór jest zaliczany do substancji niebezpiecznych. Jest skrajnie łatwopalny – w bogatej w tlen atmosferze spala się do dwutlenku siarki, a przy niedoborze tlenu do siarki wolnej. Działa toksycznie na organizmy wodne, a jego wdychanie grozi śmiercią. Siarkowodór prowadzi do niedotlenienia organizmu przez zablokowanie oksydazy cytochromowej, enzymu pełniącego kluczową rolę w oddychaniu komórkowym, oraz przez wiązanie się z hemoglobiną i zakłócanie transportu tlenu przez układ krwionośny.