Mglisty łuk

Mglisty łuk (ang. „fogbow” lub „cloudbow”) to niezwykłe zjawisko optyczno-meteorologiczne zachodzące w bardzo szczególnych okolicznościach.

 

Nie bez powodu mglisty łuk nazywany jest często białą tęczą lub duchem tęczy, powstaje on bowiem w podobny sposób co powszechnie znana nam kolorowa tęcza. Promienie słoneczne rozszczepiają i odbijają się od drobnych kropel wody pod kątem od 135 do 150° tworząc duży okrąg bądź łuk widziany pod kątem 42° w stosunku do promieni słonecznych. Gdy Słońce znajduje się powyżej tego kąta, tęcza nie powstaje. Tęcze i mgliste łuki zazwyczaj przyjmują kształt niepełnego półokręgu, gdyż dla człowieka znajdującego się na powierzchni ziemi środek łuku zawsze znajduje się poniżej linii horyzontu. Pełny okrąg może być zaobserwowany, gdy znajdujemy się na wzniesieniu (budynek, góra, samolot, łódź).


Autor zdjęcia: Ben [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Zarówno mgliste łuki jak i tęcze to bardzo skomplikowane zjawiska – światło odbija się i załamuje wielokrotnie zgodnie ze złożonymi zasadami optyki geometrycznej. W przypadku mglistych łuków krople wody są tak małe (rzadko przekraczają średnicę 100 mikronów), że światło odbijane i załamywane wewnątrz kropli nie jest dla nas widoczne. Światło uderzające w maleńkie kropelki przyjmuje dla naszego oka kolor bieli. Według innych źródeł, mgliste łuki maja kolor białawy ponieważ utworzone łuki w każdym kolorze są bardzo szerokie i nakładają się na siebie. Czasami wewnętrzne i zewnętrzne brzegi mglistego łuku przybierają niebieskawe bądź czerwonawe zabarwienie. Ostatecznie, rzeczywisty (głównie biały) kolor mglistych łuków jest wynikiem małej wielkości kropelek wody.
 

Mgliste łuki najczęściej widywane są wewnątrz chmur i we mgłach i mogą formować częściowe lub pełne okręgi. Często spotykane są w rejonie Morza Arktycznego jak również w rejonach górskich, choć mogą pojawić się wszędzie tam gdzie widoczna jest delikatna mgła oraz jasne słońce. Mgliste łuki są ogromne, prawie tak duże jak tęcze, jednak dużo szersze. Podobnie jak tęcze widoczne są na fragmencie nieba oświetlanym przez Słońce – obserwator musi być odwrócony tyłem do promieni światła i spoglądać pod katem 35-40°od własnego cienia, który wyznacza jednocześnie kierunek punktu antysolarnego.


Autor zdjęcia: Eli Duke [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Gdy mglisty łuk pojawia sie nocą nazywany jest księżycowym mglistym łukiem (ang. „lunar fogbow”), choć stosunkowo ciężko jest go zaobserwować. Marynarze obserwujący mgliste łuki na morzach nazywali je czasem „psami morskimi”.