Eszkola

Krajobrazy świata – uwarunkowania występowania roślinności

Las równikowy 
Występują w okolicy równika, gdzie przez cały rok panują wysokie temperatury powietrza i obfite opady deszczu. Powstają gleby laterytowe, czyli czerwone gleby ferralitowe i bielice równikowe, w których warstwa próchnicy jest cienka, ze względu na szybki proces rozkładu materii organicznej, a pierwiastki wypłukiwane przez wodę, w wyniku czego gleby są mało żyzne. Mimo to las równikowy jest najbogatszą gatunkowo formacją roślinną z bujnymi wysokimi roślinami, aczkolwiek płytkimi systemami korzeniowymi. Występuje tu ponad 200 gatunków drzew. 
Wyróżnia się następujące piętra lasów równikowych:
– pojedyncze olbrzymie drzewa sięgające do około 50 metrów wysokości
– wiecznie zielone korony drzew niższych osiągające około 30 metrów wysokości tworzą zwartą warstwę, zatrzymując całe promieniowanie słoneczne
– piętro średnie z młodymi, bardzo niskimi drzewami 
– piętro zarośli i runa leśnego.
Runo leśne występuje w niewielu miejscach lub nie występuje w ogóle ze względu brak światła. Korony drzew tworzą warstwę prawie nieprzepuszczalną, więc prawie cała ich ilość zatrzymuje się na tym piętrze. Z tego samego powodu drzewa młode są bardzo niskie. Nie otrzymują wystarczającej ilości ciepła i światła, aby się w pełni rozwinąć. Rośliny rozwijają się tam, gdzie mają do tego warunki, czyli na przykład na pniach drzew lub gałęziach bez kontaktu z podłożem. Do tego typu roślin zaliczane są epifity, liany lub pnącza. Nie są pasożytami, gdyż korzystają z pnia lub gałęzi drzewa jako podpory.

Sawanna to formacja trawiasta występująca w klimacie równikowym suchym. W podłożu występują gleby ubogie w składniki odżywcze głównie czerwone o kwaśnym odczynie, zawierające glin, magnez i żelazo.  Zawierają mało próchnicy i są mało żyzne. Z tego względu oraz dodatkowo całorocznie występujących wysokich temperatur i naprzemienne go występowania pory suchej i deszczowej, praktycznie cała jest porośnięta sucholubnymi trawami. Gdzieniegdzie rosną nieliczne drzewa i krzewy z grubymi korami (ograniczając nadmierne parowanie), charakterystycznie rozłożonymi i niejako spłaszczonymi koronami i głębokimi systemami korzennymi (pobór wody z głębokich i trudno dostępnych miejsc). Występują liczne sukulenty – rośliny posiadające zdolność magazynowania wody w pniach (baobaby), łodygach (wilczomlecz kandelabrowy), liściach (aloes), hemikryptofity i geofity, które mają zdolność przetrwania suszy dzięki pąkom znajdującym się tuż przy powierzchni ziemi, przykryte ściółką lub pod powierzchnią ziemi w postaci bulw, cebul, kłączy. 


Pustynie i półpustynie gorące
Pustynia to miejsce, gdzie roczna suma opadów nie przekracza 250 mm. Nie ma możliwości wykształcenia się gleb, więc są pokryte piaskiem, kamieniami, żwirami lub glinami. Rośliny nie mają możliwości wytworzenia systemu korzeniowego ani nie mają zapewnionych odpowiednich warunków, żeby się prawidłowo rozwijać toteż obszary te mają bardzo niewiele roślinności, a te, które potrafią przetrwać w skrajnych warunkach klimatycznych mają charakterystyczne przystosowania w postaci grubych łodyg, braku liści, twardych kolców, co pozwala im zatrzymywać wodę. Istnieją gatunki, które wpuszczają do podłoża substancję, która uniemożliwia wzrost innych roślin w tym miejscu lub wydzielające olejki eteryczne odstraszające zwierzęta. 
Po intensywniejszych opadach deszczu wyrasta więcej roślin, które powoli usychają z braku wody. W oazach, czyli miejscach, gdzie jest więcej wody lub zalega płycej pod powierzchnią wyrasta więcej roślinności. 

Roślinność śródziemnomorska występuje w strefie klimatów podzwrotnikowych. Na ubogich w próchnicę glebach typu ‘terra rosa’ występuje roślinność twardolistna oraz makia i garig. Istnieje potrzeba wykształcenia twardych, skórzanych liści pokrytych filcowatymi włoskami w celu ograniczenia parowania wody przy prawie całkowitym braku opadów w okresie letnim i wysokiej temperaturze utrzymującej się przez cały rok. Gładka powierzchnia odbija padające światło. Makia to gęste, krzewiaste, kolczaste, splątane pnączami zarośla, wśród których można spotkać wrzośce, jałowce, czystki, pistacje, oliwki, wawrzyny, skarlałe dęby. Może być wysoka (do 5 metrów) i niska (do 2 metrów).
Garig to małe krzewy i krzewinki osiągają wysokość do 1 metra. Często mają zwinięte liście i liczne kolce. Zazwyczaj porastają gleby suche, skaliste. 
Wśród gatunków można spotkać owoce cytrusowe, takie jak cytryna, pomarańcza, grejpfrut, mandarynka. Oprócz nich występują figi, granat, migdałowiec, szarańczyn strączkowy, ceratonia.

Lasy liściaste i mieszane porastają strefę klimatów umiarkowanych ciepłych morskich i przejściowych na średnio żyznych glebach brunatnych.  Drzewa liściaste zrzucają liście na zimę, gdyż w tym okresie woda ma postać śniegu i lodu ze względu na bardzo niskie temperatury i dlatego rośliny nie mają jak jej pobierać. Dzięki temu ograniczają powierzchnię transpiracji. 
Najbardziej powszechne gatunki to dąb, buk, grab, brzoza, klon, jesion. 
W budowie lasów liściastych wyróżniają się następujące pietra leśne: 
- korony drzew tworzone przez w pełni dojrzałe drzewa sięgające do 40 metrów
- podszyt tworzą młode drzewa i krzewy wyrastające do kilku metrów wysokości
- runo leśne zawiera mchy, porosty, paprotniki, grzyby
- ściółka leśna to częściowo lub całkowicie rozłożone szczątki organizmów żywych 

Stepy/prerie/pampy są formacją roślinną porastającą tereny klimatu umiarkowanego ciepłego kontynentalnego, czyli z suchymi upalnymi latami i suchymi mroźnymi zimami. Z tego względu rosną tam prawie wyłącznie trawy, przy czym tam, gdzie występują czarnoziemy są wyższe niż tam, gdzie występują bardziej suche gleby kasztanowe. Obok nich spotkać można również rośliny zielne takie jak sasanki czy niezapominajki. 
Step to określenie właściwe dla rejonów Azji. Takie same formacje położone w Ameryce Północnej nazywane są preriami, natomiast w Ameryce Południowej pampą

Tajga jest formacją roślinną porastającą mało żyzne bielice w klimacie umiarkowanym chłodnym. Jest to las liściasty. Niskie temperatury powietrza i mało opadów w ciągu roku w postaci deszczu uwarunkowało zamianę liści na igły, aby ograniczyć powierzchnię parowania wody. Pokrycie szpilek woskiem zabezpiecza je przed ujemnymi temperaturami. Dodatkowo gałęzie są skierowane ku dołowi, aby ułatwić ześlizgiwanie się z nich warstw śniegu. Poza drzewami iglastymi takimi jak świerk, jodła, sosna, w podłożu występuje gruba warstwa igliwiów.  
Tundra to formacja roślinna rozciągająca się w okołobiegunowej strefie klimatycznej w typie subpolarnym. Surowy klimat, obecność zmarzliny w podłożu warunkuje powstawanie wyłącznie traw, mchów, porostów, ziół i niewielkich krzewów.  W ciepłych miesiącach grunt rozmarza i wtedy zaczynają rozwijać się rośliny.

Pustynia lodowa obejmuje obszar klimatu okołobiegunowego polarnego. W tej części świata temperatury przez cały rok są ujemne a opady niewielkie i prawie zawsze występujące w postaci śniegu. Takie warunki klimatyczne uniemożliwiają rozwój świata roślinnego. 
 

Krajobrazy świata – uwarunkowania występowania roślinności Wasze opinie

2×5 =

Oprócz krajobrazy świata – uwarunkowania występowania roślinności może Ci się przydać