Wodospad i park Iguazu

Wodospad Iguazú to jeden z najbardziej spektakularnych, pod względem wielkości i akustyki, wodospadów na świecie. Od wieków onieśmiela rdzennych mieszkańców i turystów a na temat jego powstania, krąży wiele mitów i legend.
 

Położony jest w prowincji Misiones na północno-wschodnim krańcu Argentyny i graniczy z brazylijskim stanem Parana od północy. Zarówno wodospad Iguazú jak i rzeka o tej samej nazwie stanowią geograficzną i polityczną granicę między Brazylią i Argentyną. Wodospad z każdej strony otoczony jest subtropikalnym lasem deszczowym i razem z nim ustanowiony został Parkiem Narodowym Iguazú po stronie argentyńskiej oraz Parkiem Narodowym Iguaçu po stronie brazylijskiej. Ten pierwszy od 1984 roku znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO, natomiast drugi został na nią wpisany dwa lata później (1986).


Autor zdjęcia: Deni Williams [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Rzeka zwana przez miejscową ludność „wielką wodą” (od języka tupi lub guarani), na prawie 3-kilometrowym półkolistym odcinku, spada prawie pionowo w dół z wysokości 60 - 82m na liczne katarakty (progi rzeczne zbudowane ze skał bazaltowych odpornych na erozję), co czyni go wyższym oraz dwa razy szerszym niż wodospad Niagara. Duża cześć wody wpada wprost do „Diabelskiej Gardzieli” – przepaści mierzącej 82m wysokości, 150 szerokości i 700m długości o charakterystycznym kształcie litery U. Cały wodospad składa się z 275 oddzielnych kaskad, średni przepływ wody wynosi 1756 m³/s, natomiast szum wody, niczym grzmot, słyszalny jest w promieniu 20km. Mimo tych ekstremalnych warunków, istnieje kilka wysp na rzece oraz na samym wodospadzie. Około 80% obszaru wodospadu znajduje się na terytorium Argentyny (szerokość prawie 2500m) , gdzie wyróżniają się m.in. wodospady: Dwóch Braci, A. Nuñeza Cabezy da Vaca i Garganta del Diabolo.
 

Szacuje się, że płaskowyż – Planalto Meridional, na którym znajduje się wodospad, powstał w okresie kredy, ok. 132 milionów lat temu w wyniku potężnego wybuchu wulkanu. Oczywiście przez miejscową ludność znany był od wieków, ale oficjalnie „odkryty” został w 1541 roku przez hiszpańskiego konkwistadora i odkrywcę – Álvara Núñez Cabeza de Vaca.
 

Wodospad zapewnia bardzo dużą wilgotność powietrza a w zasadzie tworzy chmury i mgłę, gdy szybko płynąca woda spadając uderza o skały i dzieli się na drobne cząsteczki. Specyficzny mikroklimat tego obszaru sprzyja rozwojowi gęstej tropikalnej roślinności i ukrytej w niej faunie. Subtropikalny mokry las bogaty jest w epifity i liany.


Autor zdjęcia: Deni Williams [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Park Narodowy Iguazú oraz tereny ościenne stanowią pozostałość wielkiego Lasu Atlantyckiego (Mata Atlântica) i w skali globalnej są obszarami najbardziej zagrożonymi. Z kolei Park Narodowy Iguaçu stanowi jedną z najbardziej znaczących pozostałości tzw. Wewnętrznego Lasu Atlantyckiego. Ten leśny ekosystem pokrywał niegdyś dużą część wybrzeża Brazylii i rozciągał się do Północnej Argentyny i Urugwaju a także do Wschodniego Paragwaju i znany był z ogromnej bioróżnorodności i ilości siedlisk, jak również z bardzo wysokiego stopnia endemizmu. Obecnie na terenie parków szacunkowo występuje ponad 2000 gatunków roślin (w tym 80 gatunków drzew), 400 gatunków ptaków (w tym tukany, papugi i drapieżna Harpia wielka). Tereny te są również domem dla kilku zagrożonych gatunków dzikich kotów (jaguarów, ocelotów i tygrysów) jak również dla rzadkich gatunków gadów (np. kajmana szerokopyskiego). Ponadto, spotkać można m.in. tapiry, ostronosy, brazylijskie wydry olbrzymie (ariranie), tamanduły, szopy oraz piękne i zagrożone wyginięciem, niesamowite mrówkojady wielkie. Obecnie lasy otoczone są przez tereny silnie zniekształcone przez nadmierny wyrąb lasów, intensyfikację i rozwój rolnictwa i przemysłu, plantacje leśne na potrzeby pulpy i papieru jak również przez osiedla ludzkie.


Autor zdjęcia: Rodrigo Soldon [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Wodospad najokazalej wygląda wiosną oraz jesienią, natomiast zimą poziom wody znacznie opada. W słoneczny dzień można liczyć na bajkowe tęcze. Infrastruktura turystyczna wokół wodospadu z każdym rokiem się rozrasta – zainstalowane kładki i mosty pozwalają na dotarcie do najbardziej widowiskowych miejsc.