5 sił Portera definicja i przykłady

Pięć sił Portera to jedna z metod analizy strategicznej przedsiębiorstwa. Obejmuje w głównej mierze ocenę atrakcyjności sektora i badanie jego struktury w celu lepszego poznania otoczenia przedsiębiorstwa. Model ma na celu oszacowanie rentowności sektora, która spada wraz z większym natężeniem sił konkurencyjnych. Koncepcja została opracowana w roku 1979 przez Michaela E. Portera.

Siły w modelu Portera

Model Portera zgodnie z nazwą składa się z 5 najważniejszych sił:

• Naturalna rywalizacja pomiędzy konkurentami – stanowi główną siłę modelu i obejmuje analizę przedsiębiorstw, które działają już w konkretnym sektorze gospodarki.

• Dostawcy – obejmuje siłę przetargową dostawców.

• Nabywcy – obejmuje siłę przetargową nabywców.

• Substytutu – obejmuje groźbę pojawienia się substytucyjnych produktów lub usług.

• Potencjalni wchodzący – obejmuje ryzyko pojawienia się nowych podmiotów na rynku.

Do każdego z elementów modelu przypisywanych jest kilka czynników, które w największym stopniu na niego wpływają. Następnie przeprowadzana jest analiza czynników pod kątem ich oddziaływania na analizowaną firmę.

Elementy w modelu Portera

Do poszczególnych elementów można przypisać kilka najważniejszych czynników.

Oddziaływanie dostawców jest zależne od:

• Stopnia koncentracji segmentu rynku.

• Uzależniania jakości wyrobu gotowego od wyrobu dostawcy.

• Niepowtarzalność wyboru dostawcy.

• Łatwość oraz koszt ewentualnej zmiany dostawcy.

• Udział dostawcy w tworzeniu zysku producentów w konkretnym sektorze.

• Możliwość podjęcia przez dostawcę produkcji wyrobu finalnego.

• Ostrej walki pomiędzy dostawcami w konkretnym sektorze.

Oddziaływanie nabywców jest zależne od:

• Stopnia koncentracji sektora nabywcy.

• Niepowtarzalności produktu.

• Stopnia udziału dostawcy w tworzeniu zysku nabywcy.

• Stopnia walki konkurencyjnej w sektorze nabywców.

• Zależności w zakresie jakości wyrobu gotowego a jakością wyrobu dostawcy.

Natężenie walki konkurencyjne w sektorze zależy od:

• Koncentracji sektora.

• Struktury udziału w rynku.

• Liczby przedsiębiorstw konkurencyjnych.

Ryzyko pojawienia się nowych produktów zależy od:

• Atrakcyjności sektora – im dany sektor jest atrakcyjniejszy tym większe ryzyko, że pojawi się na nim nowa konkurencja. Na atrakcyjność wpływ mają obecna i przyszła wielkość sektora oraz trendy w zakresie dynamiki sprzedaży.

• Wysokość bariery wejścia – im mniejsza bariera wejścia tym większe ryzyko pojawienia się nowych konkurentów. Najważniejsze bariery to ekonomika skali, poziom technologiczny, niedostępność kanałów dystrybucji czy bariery prawne.

• Możliwości represji ze strony producentów sektora – w sytuacji, gdy przedsiębiorstwa działające w sektorze są w stanie skutecznie się bronić poprzez walkę cenową lub też zamykanie kanałów dystrybucji to ryzyko pojawienia się nowych przedsiębiorstw jest mniejsze.