Pragmatyzm stanowi koncepcję filozoficzną, która jako jedyna zrodziła się na gruncie amerykańskich i stanowi jedną z najbardziej konstrukcyjnych koncepcji pedagogicznych w XX wieku. Za czołowych wyznawców pragmatyzmu uważa się Williama Jamesa oraz Charlesa Sandersa Peirce’a. Nurt ten skupia się przede wszystkim na racjonalnej ocenie rzeczywistości i podejmowaniu decyzji, które pozwolą na rozwiązanie problemu i zagwarantują efektywność.
Pragmatyzm nie jest jednolity
Cechą charakterystyczną pragmatyzmu jest fakt, że nie jest on jednolity. W historii różne osoby w zróżnicowany sposób definiowały ten nurt filozoficzny i jego najważniejsze założenia. Pragmatyści różnią się pomiędzy sobą w kwestiach terminologicznych i poglądowych na temat samego nurtu. Ich wyznania bardzo często nie są jednolite. Dodatkowo często nie akceptują oni definicji przedstawianych przez innych uczonych.
Człowiek w pragmatyzmie
John Dewey to jeden z czołowych pragmatystów, który miał duży udział w rozwoju tego nurtu. Uważał on, że człowiek jest nierozłączną częścią natury. Twierdził, że człowiek jest skonstruowany w taki sposób, aby myśleć oraz współgrać z otaczającym środowiskiem. Dodatkowo istoty ludzkie w przypadku napotkania na swojej drodze problemu rozpoczynają dążenie do jego rozwiązania.
Metoda pragmatyczna – na samym początku pragmatyzm służył do rozstrzygania sporów filozoficznych. Dzięki tej metodzie można było oceniać twierdzenia metafizyczne zgodnie z praktycznymi konsekwencjami, które z nich wynikają. Głównym założeniem było to, że jeżeli z różnych tez wynikają te same konsekwencje to w rzeczywistości nie ma pomiędzy nimi większych różnic. Pragmatyści uważali tym samym, że wzbogacają filozofię o obiektywne kryterium i uniezależniają ją od samych przekonań filozofa. Praktyczny punkt widzenia pozwolił na uwolnienie teorii od abstrakcji i werbalizmu.
Pragmatyczna teoria prawdy – pragmatyści wyznawali również opinię głoszoną przez Macha, że prawdy nie stanowią kopii rzeczywistości. Twierdzili, że kryterium prawdy stanowi użyteczność, która może zastępować prawdę przez skuteczność działania. Pragmatyzm twierdził zatem, że prawdy mają charakter dynamiczny i mogą się zmieniać. W efekcie jesteśmy zmuszeni do zmieniania naszej wiedzy o faktach. Również prawdy stale się zmieniają w zależności od tego w jaki sposób spełniają się w praktyce.
Pragmatyzm Wasze opinie