Spedycja obejmuje organizowanie procesu przewozu ładunków oraz realizowanie zadań z tym związanych. Spedycją może zajmować się użytkownik transportu, firma transportowa lub odrębne przedsiębiorstwo spedycyjne.
Typy, podział oraz klasyfikacja spedycji
Spedycja może zostać podzielona na czynnościową oraz handlową. W przypadku czynnościowej wyodrębniamy funkcję przewoźnika oraz zamawiającego usługę przewozu. W przypadku handlowej następuje natomiast rozdzielenie praw własności do przewożonego towaru od podjęcia się wykonawstwa usługi i dystrybucji.
Spedycja jest dzielona również na gałęziową oraz intermodalną. W spedycji gałęziowej cały proces jest wykonywany z wykorzystaniem jednego rodzaju środka przewozowego. W intermodalnej natomiast korzysta się z różnych gałęzi transportu.
Istnieje także podział z uwagi na obszar działania. Tutaj wyróżniamy spedycję:
-
międzynarodową
-
krajową
-
publiczną – firma zajmuje się spedycją na rzecz innych podmiotów
-
własną – spedycja jest realizowana we własnym zakresie w odniesieniu do własnych towarów.
Rodzaje środków transportu wykorzystywanych w procesie spedycyjnym
Spedycja może być dzielona również z uwagi na rodzaj środka transportu, który jest wykorzystywany do transportu towarów. Można wyszczególnić:
-
Spedycję kolejową – odnosi się do transportu towarów za pomocą wagonów kolejowych. Nie odnosi się do wagonów przeznaczonych do transportu zestawów drogowych oraz sytuacji, w której występuje transport kombinowany, a transport kolejowy jest jedynie dodatkiem do innej formy transportu.
-
Spedycję morską – pozwala na obsługę przesyłek w formie drzwi-drzwi. Polega na wykonaniu szeregu działań, które ostatecznie pozwalają na przesłanie paczki frachtem morskim. Najczęściej w formie spedytorów morskich występują przedsiębiorstwa, które posiadają umowy z przewoźnikami morskimi i portami.
-
Spedycja lotnicza – polega na przesyłaniu przesyłek w drodze lotniczej. Tak samo jak spedycja morska pozwala na obsługę przesyłek na zasadzie drzwi-drzwi.
-
Spedycja samochodowa – wykorzystuje samochód lub zestaw drogowy do transportu przesyłek. Możliwe do wykorzystania środki transportu w tej grupie to:
-
samochody niskotonażowe o ładowności od 1,5 do 7,5 tony
-
samochody średniotonażowe o ładowności do 12 ton
-
zestawy wysokotonażowe o ładowności do 26 ton (w niektórych krajach maksymalna ładowność może wynosić więcej).
-
zestawy specjalistyczne, które mogą oferować ładowność do 200 ton.
-
Historyczny rozwój usług spedycyjnych
Pierwsze firmy spedycyjne powstawały już w XIX wieku we Francji, gdzie spedytor traktowany był jak komisant. W Polsce w roku 1858 zarejestrowana została pierwsza firma spedycyjna C. Hartwig, która w krótkim czasie stała się jednym z liderów na rynku w Europie. W roku 1939 po zajęciu Polski przez Niemcy, firma Schenker przejęła cały majątek firmy C. Hartwig. W drugiej połowie XIX wieku rozwój przeżywała spedycja kolejowa oraz morska. W okresie międzywojennym XX wieku można natomiast mówić o dużym rozwoju spedycji samochodowej. W ostatnich dekadach XX wieku bardzo popularny był pogląd o konieczności korzystania z autonomicznych firm spedycyjnych.
Spedycja Wasze opinie