Góra Stołowa w RPA

Góra Stołowa Republiki Południowej Afryki (afrikaans Tafelberg, ang. Table Mountain) to, jak sama nazwa wskazuje, góra o płaskim wierzchołku (tzw. wierzchowinie) tworząca bardzo charakterystyczny krajobraz nad Kapsztadem w południowej części Przylądka Dobrej Nadziei w Afryce Południowej. Obraz góry jest symbolem miasta i wszystkich insygniów urzędowych.

 

Płaskowyż ma powierzchnię ok. 3km2 a sama góra zajmuje ok. 6500ha. Jej zbocza, brzegi płaskowyżu, to imponujące monolityczne klify. Góra wznosi się na wysokość 1 086 m n.p.m., natomiast najwyżej położonym na niej punktem jest „Maclear's Beacon” („Latarnia Macleara”), leżący na wschodnim krańcu kamienny kopiec, zbudowany przez Thomasa Macleara na potrzeby obliczeń trygonometrycznych.


Autor zdjęcia: Jim Sher [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Hoerikwaggo – „góra na morzu” to pierwotna nazwa nadana łańcuchowi górskiemu przez Khoisan, rdzenną ludność Przylądka. Choć historia tego kwarcowego piaskowca sięga 30 000 lat wstecz, znajdowane są ślady obecności ludzkiej z epoki kamienia. Góra znajduje się w północnej części łańcucha, po obu jej stronach wznosi się Lion's Head („Głowa Lwa”) i Devilspeak („Diabli Szczyt”) ,natomiast na południu znajduje się nieco niższa góra – Back Table. Na atlantyckim wybrzeżu półwyspu, łańcuch ten nazywany jest „Dwunastoma Apostołami” i biegnie dalej na południe do Przylądka Cape Point.
 

Pierwsze oficjalnie zarejestrowane zdobycie Góry Stołowej miało miejsce w maju 1503 roku i dokonał tego portugalski nawigator i admirał - Antonio de Saldanha, który zakotwiczył swój statek w miejscu, który znamy dziś jako Table Bay i wspiął się na szczyt przez Platteklip Gorge ("Płaski Kamienny Wąwóz"), który łagodnie dzieli klify głównego płaskowyżu. To właśnie Antonio de Saldanha nazwał górę Taboa do Cabo (port. „Stół Kapsztadu”).

Ten charakterystyczny łańcuch górski ustanowiony został Parkiem Narodowym Góry Stołowej w 1998 roku (jest on jednym z 21 Parków Narodowych Afryki Południowej zwanych SANParks), natomiast od 2011 roku jest jednym Nowych Siedmiu Cudów Świata. Park otoczony jest w całości miastem, co oznacza, że rozwój infrastruktury miejskiej, jak również rozbudowa terenów prywatnych, podzieliły jego obszar na fragmenty. Przed utworzeniem parku, 30 000 ha teren cenny biologicznie był Chronionym Środowiskiem Naturalnym Kapsztadu. Jurysdykcja Parku Narodowego obejmuje obecnie również 1000 km2 morza i linii brzegowej półwyspu.


Platteklip Gorge, Autor zdjęcia: Peter Bjork [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

Najbardziej pospolitym do niedawna zwierzęciem na Górze Stołowej był góralek, jednak ich populacja drastycznie spadła, co z kolei bezpośrednio wpłynęło na spadek liczebności orła czarnego na tym obszarze. W Parku Narodowym spotkać możemy również jeżozwierze, mangusty, węże, jaszczurki, żółwie i rzadkie endemiczne gatunki płazów z rodziny straszakowatych. Alpiniści czasem raportują rzadkie spotkania z kotem nubijskim (vaalboskat) oraz karakalem (rooikat). Na górskich klifach żyją drapieżne ptaki takie jak: myszołów przylądkowy, orzełek włochaty, owadożer palmowy, sokół wędrowny oraz pustułka skalna.
 

Góra stołowa posiada również unikatowy system jaskiń, który w przeciwieństwie do większości, wykształciły się w piaskowcu - największymi są Jaskinie Wynberga w Back Table.
 

Warto wspomnieć, że częścią Parku Narodowego Góry Stołowej jest Przylądkowe Królestwo Florystyczne – najmniejsze i najbogatsze z sześciu kwiatowych królestw na Ziemi. CFK (Cape Floral Kingdom) obejmuje wschodnią i zachodnią część Przylądka a w czerwcu 2004 roku zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Ponadto, na pd. – wsch. od Góry stołowej znajduje się Narodowy Ogród Botaniczny Kirstenbosch, który jest pierwszym i jedynym ogrodem botaniczny znajdującym się na liście UNESCO. Obszar ten jest domem dla 8 200 gatunków roślin, z czego około 80% to tzw. fynbos (dla porównania 3,5 razy większe Wyspy Brytyjskie posiadają jedynie 1500 gatunków roślin). Oczywiście wiele występujących w ogrodzie roślin to endemity, dla których głównymi zagrożeniami są m.in. postępująca urbanizacja, brak ochrony przeciwpożarowej oraz obce gatunki roślin.


Kirstenbosch     Autor zdjęcia: flowcomm [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
 

W 1928 roku na zachodnim krańcu płaskowyżu udostępniona została kolej linowa sięgająca 1 067 m n.p.m. i jest ona najszybszym sposobem dotarcia na szczyt. Po wielu udoskonaleniach może obecnie przewozić 65 pasażerów w jednym wagonie podczas pięciominutowego przejazdu w jedna stronę. Jednak na górę, prócz kolejką górską, można dostać się dzięki licznym szlakom turystycznym o różnych stopniach trudności. Bezpośrednia i najkrótsza trasa przez wąwóz Platteklip Gorge wymaga 1 – 3 godzin na wejście, w zależności od sprawności fizycznej. Dłuższe trasy obejmują również ogród botaniczny Kirstenbosch i otaczające grzbiety górskie. Są również cztery tzw. szlaki Hoerikwaggo, których pokonanie zajmuje od 2 do 6 dni.