Urbanizacja

Proces społeczny przejawiający się we wzroście liczby ludności, powiększaniu terenów miejskich oraz wzroście liczby ludności miejskiej w stosunku do ogólnego zaludnienia.
Urbanizacja to proces złożony, dlatego można go przedstawiać na wielu płaszczyznach. W wymiarze płaszczyzny demograficznej jest to przemieszczanie ludności ze wsi do miast przez co następuje większa jej koncentracja w miastach.
W wymiarze płaszczyzny przestrzennej jest to wielkościowy rozwój miast czyli rozszerzanie obszarów miast istniejących przez dołączanie nowych osiedli, powstawanie nowych miast oraz upodabnianie osiedli mieszkalnych na styl miejski.
W wymiarze gospodarczym oznacza zmiany źródeł utrzymania mieszkańców wsi z działalności rolniczej na działalność pozarolniczą i związane z tym powstawanie nowych zawodów.
W wymiarze kulturowym jest to przede wszystkim rozprzestrzenienie miejskiego stylu życia, upodabnianie wzorców ekonomicznych i kulturowych na terenach wiejskich.

Ze względu, iż każde miasto ma swój cykl życia, urbanizacja to proces, który ewoluuje wyróżnia się następujące fazy: urbanizacja, suburbanizacja, dezurbanizacja, reurbanizacja.

Urbanizacja to zwiększanie liczby ludności osiedlającej się w miastach, przy równoczesnych wyludnianiu wsi. Ludność znajduje zatrudnienie poza działalnością rolniczą, czyli w rozwijającym się przemyśle lub usługach.
Suburbanizacja następuje kiedy centrum miast nie może pomieścić większej liczby przyjeżdżających ze wsi więc osiedlają się oni dalej od centrum na przedmieściach, czyli suburbiach. Kolejno później zaczyna wyludniać się również centrum miasta wskutek rozwoju różnorodnych usług, a mieszkańcy osiedlają się jeszcze dalej za przedmieściami, ale wciąż w niewielkiej odległości od miasta.
Dezurbanizacja to faza, w której najbogatsi mieszkańcy miast mieszkają daleko od centrum na przedmieściach lub jeszcze poza nimi. W centrach miast powstają centra handlowe i usługowe co skutkuje dalszemu wyludnianiu- funkcja centrum miasta zmieniła się z mieszkalnej na usługową.
Reurbanizacja mieszkańcy miast z przedmieść przeprowadzają się do okolicznych wsi. W późniejszym czasie w tej fazy z przedmieść również z powrotem zasiedlają centrum miasta ze względu na ich przebudowę i unowocześnienie, np. likwidacja przemysłu na rzecz centrów usługowych.

Znając ogólną liczbę ludności danego obszaru oraz liczbę ludności mieszkającą w miastach można obliczyć współczynnik urbanizacji dla danego miejsca- jest to procentowy udział mieszkańców miast w ogólnej liczbie ludności
Jeżeli wskaźnik urbanizacji wynosi od 0 do 40% obszar jest zurbanizowany w małym stopniu, 40 do 60% w średnim, ponad 60% w wysokim.

Wskaźnik urbanizacji na świecie na początku XXI wieku

Urbanizacja