Gleba powstaje ze skały, która zaczyna być niszczona pod wpływem temperatury, promieniowania słonecznego, wody i organizmów żywych. Takie niszczenie nazywane jest wietrzeniem skał. Pod jego wpływem jest ona rozdrabniana na mniejsze kawałki i/ lub zostaje zmieniony jej skład chemiczny.
Skała jest kruszona od zewnątrz (od góry) i to właśnie w tym miejscu powstaje zwietrzelina, czyli duża ilość mniejszych okruchów skalnych o różnych wielkościach.
Przez cały czas jest poddana infiltracji wody, czyli przemieszczaniu się wody w głąb skały. Jej obecność powoduje powstanie roślin wewnątrz zwietrzeliny. Najpierw są to mchy i porosty, ponieważ są najbardziej prymitywnymi, a przy tym pionierskimi roślinami, gdyż żadna inna roślina nie przetrwałaby w warunkach w jakich one potrafią przeżyć dzięki niewielkim wymaganiom środowiskowym. Dodatkowo szybko się rozprzestrzeniają. Dzięki temu skała jest dalej niszczona i pojawiają się kolejne, bardziej złożone rośliny, których korzenie przedostają się do jej szczelin. Kiedy obumierają, ich szczątki są rozkładane i działają na nie bakterie i mikroorganizmy, które również obumierają i są rozkładane. Tak powstaje próchnica (nazywana też humusem) czyli warstwa, w której są martwe szczątki roślin i drobnych organizmów będące na różnych etapach rozkładu.
Z biegiem czasu pod ciągłym wpływem działania czynników glebotwórczych, takich jak temperatura, ilość opadów i obecność organizmów żywych wykształcają się wyraźne poziomy glebowe, które odzwierciedlają etapy rozwoju gleby.
To jaki typ gleby się wytworzy zależy od rodzaju skały, z jakiej powstała, czyli skały macierzystej, ponieważ z to ona warunkuje jakie związki mineralne pojawiają się w glebie, przepuszczalność skały natomiast warunkuje, ile wody i powietrza się przedostanie wewnątrz skały, a co za tym idzie jakie procesy i jak szybko się rozwiną (np. z ze skały wapiennej powstają rędziny). Równie ważnym czynnikiem jest również klimat w jakim się tworzy (temperatura, nasłonecznienie, ilość wody). Nie bez znaczenia jest również ukształtowanie terenu - najlepsze są tereny płaskie, bo przy nachyleniu wszystko spływa w dół przez co powstawanie gleby jest utrudnione.
Najogólniej w każdym typie gleby można wyróżnić organizmy żywe (rośliny, grzyby, bakterie), martwe organizmy w różnym stadium rozkładu - próchnicę, warstwę, z której woda wymywa różne substancje - warstwę wymywania, warstwę gdzie woda osadza to co wymyła wcześniej - warstwę wmywania/wzbogacania, skała, z której powstała gleba - skałę macierzystą.
Proces powstawania gleb Wasze opinie