Rzeźbotwórcza działalność rzek

Rzeka w trakcie swojego biegu od źródła do ujścia kształtuje krajobraz poprzez erozję, transport i akumulację. 
Erozja rzeczna przejawia się niszczeniem podłoża skalnego w związku z powiększaniem doliny rzecznej. Wyróżnia się erozję wgłębną, nazywaną inaczej denną, gdzie dolina jest pogłębiana. Podczas tego procesu dolina, w której płynie rzeka przyjmuje kształt litery V, dlatego nazywana jest V-kształtną.  Ma ona bardzo wąskie dno oraz wysokie i strome zbocza. Dodatkowo powstają progi skalne. To one są przyczyną powstawania wodospadów i bystrzy, czyli miejsc na rzece z szybszym nurtem. Innym rodzajem erozji na rzekach jest erozja boczna, która objawia się poszerzaniem doliny na boki. Wskutek tego powstają meandry, czyli zakola rzeczne. Gdy osiągają one za dużą krętość, wtedy zostają odłączane od rzeki tworząc starorzecza, a rzeka powraca do poprzedniego prostego biegu. Ostatnim typem erozji występującej w rzekach to erozja wsteczna, którą można zaobserwować tylko w górnych odcinkach rzek, ponieważ jest związana z silnym nurtem płynącej rzeki. Polega na niszczeniu progów skalnych i wodospadów. 
W zależności od odcinka rzeki nasilone są inne rodzaje erozji. W górnym biegu przy dużym spadku dominuje erozja wgłębna (denna) i wsteczna. W biegu środkowym spadek się zmniejsza, dlatego zaczyna dominować erozja boczna. Natomiast w dolnym biegu spadek jest niewielki, z tego względu praktycznie zauważa się tam zachodzenia procesów erozyjnych, ale widoczna jest akumulacja materiału skalnego. 
Każda rzeka eroduje tylko do momentu osiągnięcia bazy erozyjnej, będącej podstawą erozji. Dla rzek głównych jest to poziom morza, natomiast dla dopływów stanowi ona poziom ujścia dopływu innej rzeki. 
Transport rzeczny to przenoszenie materiału skalnego w postaci rozpuszczonej, zawieszonej (zawiesiny), gruboziarnistego materiału dennego – okruchów skalnych oraz materiału organicznego, czyli organizmów żywych. To ile materiału i jaki jego rodzaj jest transportowany zależy od ilości wody w korycie rzecznym oraz od jej spadku. Im większy spadek tym większa zdolność transportowa. 
Akumulacja to osadzanie materiału skalnego w trakcie biegu rzeki. Nazywane są aluwiami. W zależności od miejsca powstawania wyróżniamy stożki napływowe, odsypy śródkorytowe oraz delty. Stożki napływowe są usypywane przez wody przy wylotach dolin. Przy ujściu rzeki do morza natomiast usypywane są delty. W zależności od budowy linii brzegowej może być delta schowana, wysuwająca się lub wysunięta. 
Odsypy śródkorytowe tworzyły mielizny czy wyspy pośrodku rzeki. 
Odsypy korytowe występują w postaci mielizn i wysp śródrzecznych.