Metoda eksperymentalna polega na tym, że do procesu badawczego celowo wprowadza się konkretny czynnik eksperymentalny. Opiera się na analizie reakcji wybranych obiektów funkcjonujących w określonej rzeczywistości. W ten sposób badacz chce udowodnić poprawność postawionej wcześniej tezy. Często metoda ta jest mylona lub porównywana do metody obserwacji uczestniczącej, jednakże w odróżnieniu od niej nie jest metodą bierną, a czynną. W obserwacji nie zmienia się żadnego istniejącego elementu, natomiast w metodzie eksperymentalnej badane zjawisko jest celowo modyfikowane. Całość metody opiera się na sprawdzeniu wcześniej postawionej hipotezy, która w efekcie badań zostaje potwierdzona bądź obalona. Przez ostatnie dekady eksperyment badawczy zyskał na znaczeniu. Mimo iż wcześniej był wykorzystywany jedynie w badaniach stosowanych, obecnie sprawdza się w obszarze wielu dziedzin naukowych w tym coraz chętniej w naukach humanistycznych.
Typowym zabiegiem dla przeprowadzania badań metodą eksperymentalną jest oddziaływanie na respondentów poprzez zmianę np. miejsca lub czasu, w którym odbywa się próba. Wówczas można otrzymać zupełnie inne wynik od osób odpowiadających w innych warunkach lub np. tych pytanych o coś bardzo wcześnie rano od tych przepytywanych wieczorem. Ilość czasu wyznaczona na udzielenie odpowiedzi może również dawać zupełnie różne wyniki. Manipulowanie takimi zmiennymi zawsze jest uzasadnione, a na jego podstawie informacje mogą dać inny obraz badanego zjawiska. Na podstawie takiego kontrastu badacz może wysnuć często bardzo zasadnicze wnioski.
Model eksperymentalny przewiduje:
• manipulację czynnikami niezależnymi,
• nadzorowanie zmiennych, które mogą wpływać na rezultat badania,
• mierzenie zmiennych zależnych, które mogą być.
Wyróżniamy dwa rodzaje eksperymentów:
• pozytywny – potwierdzający przyjętą hipotezę,
• negatywny – negujący postawioną hipotezę,
• krzyżowy – dotyczy eksperymentu, który zakłada, że jedna z dwóch rywalizujący ze sobą hipotez w wyniku eksperymentu zostanie potwierdzona, natomiast druga zostanie zakwestionowana.
Metoda eksperymentalna Wasze opinie