Pytania otwarte
Pytania otwarte stanowią technikę badawczą ukierunkowaną na poszerzenie wiedzy dotyczącej badanego zjawiska. Pytania otwarte stosuje się w ankietach, kwestionariuszach, wywiadach i w innych technikach badawczych.
Przykłady pytań otwartych:
- Proszę napisać co Pana/Panią zainteresowało w tej ofercie?
- Jaki zawód obecnie Pan wykonuje?
- Jak dawno miał Pan/Pani napad depresji?
Cechą charakterystyczną pytań otwartych jest brak wskazania na możliwe odpowiedzi. Tym samym nie sugeruje on odpowiedzi badanym osobom / respondentom. W pytaniach nie sugeruje się również odpowiedzi, np: Czy wyjeżdżał Pan w ostatnie wakacje zagranicę? Na takie pytanie osoba odpowie albo Tak albo Nie. Pomimo, że badacz nie udziela możliwych odpowiedzi, naturalnymi i najbardziej prawdopodobnymi odpowiedziami będą dwie wyżej wymienione TAK/NIE. Takiego pytania nie możemy zaliczyć do pytań otwartych. Pytanie takie powinno być zadane w sposób nie sugerujący możliwych odpowiedzi.
Dobrze skonstruowane pytania otwarte to takie, które skłaniają badane osoby do szerszej odpowiedzi, które umożliwiają swobodną odpowiedź badanym osobom.
Przykład pytania:
"Jak oceniłby Pan/Pani widzianą przed chwilą reklamę?"
Tak zadane pytanie ogranicza wypowiedź badanej osoby. Całkiem prawdopodobne jest, że badacz otrzyma odpowiedzi typu: dobrze, źle, podobała mi się, nudna, interesująca. Czy takie odpowiedzi mogą zadowolić badacza? Nie do końca, ponieważ można uzyskać lepszą jakość udzielanych odpowiedzi stawiając pytanie typu:
"Proszę napisać co Pan sądzi o widzianej przed chwilą reklamie?"
Taki sposób zadania pytania naprowadza osoby badane na udzielanie dłuższych odpowiedzi, w których można uzyskać szereg istotnych, kluczowych odpowiedzi od badanych osób.
Pytania otwarte często traktuje się jako formę badania jakościowego, pomimo, że mogą być elementem badania ilościowego (ankiety / kwestionariusza).
Właściwości pytań otwartych:
- umożliwiają swobodną odpowiedź, co pozwala badaczowi lepiej zrozumieć badane zjawisko
- umożliwia badanej osobie udzielenie odpowiedzi nietypowej, nie zakładanej przez badacza
- w praktyce badawczej pytania często pozostają bez odpowiedzi (w badaniach typu papier - ołówek), jednakże celem ich zadania nie jest ilość odpowiedzi, lecz jakość
- są trudniejsze i bardziej czasochłonne do opracowania
- powinny być starannie ułożone, aby zminimalizować ryzyko niezrozumienia pytania przez badane osoby (by pytanie nie było dwuznaczne)
Pytania otwarte można analizować w sposób również swobodny, mianowicie badacz czyta odpowiedzi badanych osób i wysnuwa na ich podstawie wnioski (podejście nieusystematyzowane). Często jednak stosuje się, tzw. kategoryzację odpowiedzi, czyli przydzielenie udzielanych odpowiedzi do pewnych kategorii a następnie zlicza się występowanie danych kategorii odpowiedzi u badanych osób (podejście usystematyzowane). Pierwsze podejście ma na celu jakościowe opracowanie materiału, drugie podejście ma na celu ilościową analizę odpowiedzi (metody statystyczne).
Pytania otwarte Wasze opinie