Czym jest ślepa próba?
Ślepą próbą nazywamy takie badanie, w którym osoby badane nie są informowane o warunkach badania, do którego zostały przydzielone. Posiadanie przez badane osoby informacji na temat tego, do której grupy należą, może zniekształcić uzyskane wyniki badań. Najpopularniejszym przykładem zastosowanie ślepej próby jest podawanie pacjentom leku i placebo, w celu ustalenia, czy badany lek rzeczywiście ma wpływ na efekty leczenia. Osoby badane nie są informowane o tym, czy przyjmują lek czy placebo. Taki zabieg ma na celu wyeliminowanie sytuacji, w której sama informacja o otrzymywaniu danego specyfiku może w odczuciach badanych osób poprawiać stan zdrowia, choć sam prawdziwy lek może nie mieć żadnych zdrowotnych właściwości. Sama informacja o uczestniczeniu w danym warunku badawczym może zniekształcać uzyskiwane wyniki.
Jeżeli badane osoby wiedziały, do której grupy należą to czy mogłoby to zniekształcić wyniki badania? Oczywiście, badane osoby oglądające film z treściami agresywnymi mogłyby kierunkować swoje późniejsze zachowania na mniej agresywne ("na mnie film nie działa") bądź bardziej agresywne ("chcę, aby potwierdziły się wyniki tego badania").
Podwójnie ślepa próba
Bardzo często stosowana jest również podwójnie ślepa próba. W tym badaniu zarówno badane osoby nie wiedzą, do którego warunku badania zostały przydzielone, ale również osoba/osoby przeprowadzające badanie tego nie wiedzą. Sama informacja o tym, z którą badaną grupą badacz "ma do czynienia", również może zniekształcać uzyskiwane wyniki. Wracając do naszych przykładów: lekarz przepisujący lek nie wie, czy przypisuje danemu pacjentowi badany lek, czy placebo. Dzięki temu wyeliminowanie jest zagrożenie tym, że lekarz mógłby (nawet całkowicie nieświadomie) tak manipulować doborem osób do badania (selektywnie), aby zniekształcić wyniki. W przykładzie o agresji informacja o rodzaju grupy "filmu" mogłaby wpływać na zniekształcone oceny późniejszych zachowań agresywnych w dyskusji. W celu potwierdzenia efektów badania badacz mógłby w grupie oglądającej agresję oceniać jako zachowania agresywne zachowania, które takimi nie są, a w grupie kontrolnej zachowania agresywne mógłby klasyfikować do neutralnych.
Zastosowanie podwójnie ślepej próby ma na celu wyeliminowanie zagrożenia związanego z ukierunkowaniem badacza. Może zdarzyć się tak, że badacz (mimowolnie, podświadomie) "pragnie" wykazać prawdziwość jakiegoś efektu, działania i tak manipuluje badaniem, aby to zostało potwierdzone.
Potrójnie ślepa próba
Czasami można spotkać się również z terminem potrójnie ślepej próby. Efekt ten związany jest z osobą przeprowadzającą analizę statystyczną. Chęć potwierdzenia postawionych hipotez badawczych sprawia, że analityk manipuluje doborem odpowiednich technik i analiz statystycznych aby móc potwierdzić daną hipotezę. Potrójnie ślepą próbę zazwyczaj stosuje się w większych projektach badawczych, w których każdy z etapów badawczych jest przydzielany innym zespołom. Aby zniwelować chęć wpływania na wyniki badania poszczególnych zespołów (osób badanych, badaczy, analityków) stosuje się potrójnie ślepą próbę.
W badaniach z zastosowaniem ślepej próby bardzo ważny jest losowy dobór osób do badania.
Ślepa próba. Podwójna ślepa próba Wasze opinie