Czym jest Droga Mleczna?
Droga Mleczna to ogromna spiralna
Galaktyka, której jesteśmy częścią, to nasz międzygwiezdny dom. Słońce i jego
planety (w tym oczywiście i Ziemia), leżą w jej spokojnej części, pomiędzy Ramieniem Perseusza i Strzelca – na Ramieniu Oriona, nieco dalej niż w połowie drogi od jej centrum (około 7,9 kiloparseków czyli 25 000 lat świetlnych od centrum Drogi Mlecznej). Nazwa „Droga Mleczna” wzięła się od charakterystycznej smugi światła widocznej na niebie podczas bardzo ciemnych nocy. Starożytni nazywali ją „Niebieską Rzeką”. Galileusz pierwszy wskazał, że smuga ta jest w rzeczywistości koncentracją gwiazd widoczną na krawędzi dysku naszej Galaktyki oglądaną od wewnątrz. Ponadto, do lat dwudziestych ubiegłego wieku astronomowie uważali, że wszystkie gwiazdy we Wszechświecie zawarte są w Drodze Mlecznej. Dopiero
Edwin Hubble, odkrywając specjalną gwiazdę zmienną – pulsującą cefeidę, był w stanie dokładnie zmierzyć odległości. Rozmyte plamy uważane za mgławice okazały się w rzeczywistości galaktykami. Po dzień dzisiejszy Galaktyka nie została do końca poznana – jest nieustannie badana i odkrywana.
Autor zdjęcia: NASA Goddard Space Flight Center’s photostream [CC-BY-
2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
Jak powstała Droga Mleczna?
Szacuje się, że nasza Galaktyka powstała kilkanaście miliardów lat temu z gigantycznej chmury gazu i, choć nie wszystkie gwiazdy są w tym samym wieku, jest ona niewiele młodsza od samego Wszechświata. Galaktyka ma kształt ogromnego wiru z wieloma ramionami wychodzącymi ze środka, który obraca się raz na 240 milionów lat (jej prędkość orbitalna wynosi około 220km na sekundę, czyli prawie 500 000 mil na godzinę). Szacowana masa Drogi Mlecznej (w ujęciu trzeciego prawa Keplera) wynosi około 100 miliardów mas Słońca.
Budowa naszej Galaktyki
Ze względu na koncentrację gwiazd, nasza Galaktyka składa się z wybrzuszenia starych gwiazd w centrum (zwanych tradycyjnie populacją II), dysku gwiazd, pyłów i gorących gazów oraz galaktycznego halo z tzw. gromadami kulistymi (łącznie, co najmniej 100 miliardów gwiazd). Znajdujące się w centrum, wybrzuszenie galaktyki sprawia, że możemy zobaczyć tylko niewielki procent wszystkich gwiazd w Galaktyce. Ciężko jest je zobaczyć, gdyż zasłaniają go chmury gazów i pyłu. Przy pomocy teleskopów radiowych i podczerwieni naukowcy doszli do wniosku, że zawiera ona supermasywną czarną dziurę, która połyka wszystko, co się do niej zbliży. Szacuje się, że jej masa wynosi 3,6 miliona mas Słońca.
Gromady kuliste to bardzo jasne obiekty, których jasność stanowi ekwiwalent średnio 25 000 Słońc. Są bardzo stare (wiek najstarszych szacuje się na 14 mld ± 1 miliarda lat), rozległe (średnica może dochodzić do 100 parseków) i mogą zawierać nawet milion gwiazd.
Halo, mimo iż rozciąga się na setkach tysięcy lat świetlnych, zawiera jedynie 2% gwiazd, jakie można znaleźć w dysku. Najczęstszymi gwiazdami w naszej Galaktyce są czerwone karły – zimne gwiazdy o masie około jednej dziesiątej słońca.
Pył, gaz i gwiazdy są najlepiej widocznymi elementami galaktyki, jednak Droga Mleczna składa się również z ciemnej materii. Naukowcy obecnie nie są w stanie jej wykryć, ale tak jak w przypadku czarnych dziur, są w stanie ją zmierzyć na podstawie jej wpływu na otoczenie. Ciemna materia stanowi według naukowców 90% masy galaktyki.
Autor zdjęcia: Eneas De Troya [CC-BY-2.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/2.0)]
Droga Mleczna należy do zbioru co najmniej 40 galaktyk. Zawężając, naukowcy sklasyfikowali
Drogę Mleczną i
Galaktykę Andromedy do tak zwanej
Grupy Lokalnej. Nowe gwiazdy nieustannie tworzą się w ramionach Drogi Mlecznej, a sam jej dysk ma jedynie 1000 lat świetlnych grubości. Galaktyka jest tak duża, że światło potrzebuje 100 000 lat by przedostać się z jednego jej końca na drugi. Szacowana
całkowita średnica Galaktyki wynosi około 30 kiloparseków, czyli 100 – 120 000 lat świetlnych widzialnej materii. Ciemna materia rozciąga się z kolei na odległość prawie dwa razy większą.
Galaktyki w pobliżu Drogi Mlecznej (tzw. satelitarne) są znacznie mniejsze i można zobaczyć je gołym okiem z Ziemi, z miejsc położonych na południe od równika. Galaktyki te zwane są Obłokami Magellana.
Tak samo jak Ziemia, Droga Mleczna nie trwa w bezruchu – nieustanie się obraca, jej ramiona poruszają się w przestrzeni a wraz z nimi i my.
Układ słoneczny porusza się ze średnią prędkością 828 000
km/h. Nawet przy tak szybkim tempie potrzebowałby on 230 milionów lat, by okrążyć
Drogę Mleczną. Naukowcy szacują, że za około 4 miliardy lat dojdzie do
zderzenia Drogi Mlecznej z Galaktyką Andromedy, jednak do tego czasu Słońce zdąży już pochłonąć Ziemię.
Droga Mleczna Wasze opinie