Woda spływając po powierzchni stoków zachowuje się dwojako. Jeśli odpływa w sposób rozproszony mamy do czynienia z ablacją, jeśli w sposób skoncentrowany z erozją linijną.
Może również infiltrować (przenikać) w głąb gruntu lub być czasowo retencjonowana np. w postaci lodu, śniegu lub w roślinności.
To czy woda spływa po powierzchni, infiltruje czy jest retencjonowana zależy od przepuszczalności gruntu, czyli od jego zdolności do przewodzenia wody, którą określa szybkość ruchu wody w pionie, przy pełnym nasyceniu i w warunkach normalnego ciśnienia. Największą przepuszczalność mają piaski, ponieważ ich frakcja (wielkość okruchów) jest największa. Im mniejsza frakcja tym mniejsza przepuszczalność.
Grunt posiada również swoistą tylko dla siebie pojemność wodną, czyli całkowitą objętość wody, jaka może być zmagazynowana w jednostce ośrodka skalnego. Określa ją współczynnik porowatości, jakim jest stosunek objętości porów do objętość całkowitej. Gdy intensywność opasu jest mała, to grunt jest w stanie pomieścić całą objętość wody i nie dochodzi do odpływu powierzchniowego. W przeciwnej sytuacji, gdy opad jest intensywny, na tyle że objętość spadającej wody przewyższa pojemność, ta woda, która się „nie zmieści” w gruncie odpływa powierzchnią. W przypadku gdy ruch jej ruch jest szybki może dość do spływu śródpokrywowego (podziemnego), czego efektem jest sufozja – erozja tunelowa. Tworzą się również gęste bruzdy erozyjne w postaci rozdołów.
SUFOZJA
Polega na wymywaniu cząstek gruntu przez strumienie podziemne wody. Z tego względu nazywana jest erozją tunelową. Zachodzi powszechnie z pyłach i iłach.
Jej powstawaniu sprzyjają spękania, wydrążone korytarze oraz obecność korzeni.
Jej działalność powoduje powstanie płytkich niecek nazywanych wymokami, oraz stref akumulacji wymywanego materiału.
SPŁUKIWANIE
Polega na ruchu pokrywy zwietrzelinowej przy współudziale wody opadowej i roztopowej. Największe znaczenie dla wystąpienia spłukiwania ma tu wielkość i siła uderzeniowa deszczu. Spłukiwany materiał z górnej część stoku nazywany jest deluwiami.
To czy zajdzie spłukiwanie i w jakim stopniu zależy od użytkowania danego terenu, czy są to stoki rolnicze, pastwisko czy las, klimatu, ponieważ półsuchy jest najbardziej dogodny, gdyż nie ma tam dużo roślinności, rodzaju skał jakie budują podłoże oraz od wielkości opadu.
Najbardziej efektywne jest na stokach rolniczych, długich i stromych.
EROZJA WĄWOZOWA
Wąwóz
Woda płynąc w utworach pyłowych, np. less, i piaszczysto – pyłowych.
Wąwozy mają wąskie dno o niewyrównanym spadku podłużnym, strome czasem nawet urwiste zbocza zakończone wyraźnym załomem. Na dnie zachodzi akumulacja materiału wskutek czego zamienia się w parów.
Parów dolina sucha, w której woda pojawia się wyłącznie po opadach i podczas roztopów. Jest ono szerokie i płaskie, zbocza strome, ale nie urwiste. Powstają z przekształcenia debrzy lub wąwozów.
Debrza
Doliny V – kształtne o dużych spadkach, powstałe wśród pokryw przepuszczalnych głównych gliniastych i piaszczystych w obszarze leśnym. Główne procesy zachodzące na zboczach to spłukiwanie i spełzywanie. Wcios dochodzi do litej skały.
Wądół
Dolina płaskodenna okresowo odwadniana powstała w pokrywach ilasto – gliniastych. Jest porośnięta darnią. Może powstać z przekształcenia debrzy.
Wyżej wymienione formy powstają wskutek ubytku masy z danego obszaru, który jest odprowadzany w postaci rozproszonej i koloidalnej. Jest to denudacja chemiczna. Poprzedza ją wietrzenie chemiczne, które powoduje zmiany składu chemicznego skał.
ZAPOBIEGANIE EROZJI WODNEJ NA STOKU
- orka wzdłuż poziomic
- różne kierunki orki w różnych segmentach działki
- tarasowy zamiast liniowego układ działek
- zamiana pól uprawnych w pastwiska i łąki
Działanie wody na stoku Wasze opinie