Najważniejsze rodzaje skał
Najczęściej stosowany (podstawowy) podział skał opiera się na ich genezie i obejmuje trzy główne grupy: skały magmowe, skały osadowe i skały metamorficzne (przeobrażone). W poniższej tabeli przedstawione zostały najważniejsze rodzaje skał wraz z opisem ich cech charakterystycznych.
Rodzaj | Nazwa | Charakterystyczne cechy | |
skały magmowe | głębinowe | aplit | skała kwaśna żyłowa, barwy jasnej różowawej lub białawej |
dioryt | skała obojętna chemicznie; stanowi głębinowy odpowiednik andezytu, barwa szara, szaroczarna | ||
gabro | głębinowa zasadowa; jest skałą ciemną, prawie czarną, szarozielona, zielona, zielono-czarna; stanowi głębinowy odpowiednik bazaltu | ||
granitoid | odznacza się strukturą jawnokrystaliczną, przeważnie grubokrystaliczną, czasem również porfirowatą, barwa białą, jasnoszarą, różowatą, czerwoną (granit Rapakiwi) lub różowoczerwoną, skała kwaśna | ||
pegmatyt | skała kwaśna; odznacza się bardzo grubokrystaliczną strukturą | ||
perydotyt | skała ultrazasadowa; złożona przede wszystkim z minerałów ciemnych: oliwinu od 40 do 100% i piroksenu od 0 do 60% | ||
sjenit | odznacza się strukturą jawnokrystaliczną (czasem porfirową), barwą szarą, kremową, różową, czerwoną, brunatną, skała obojętna, czarna, czarnoszara | ||
wylewne | andezyt | struktura porfirowa, barwy szarej, ciemnoszarej lub szaro-zielonkawej, brunatnej; skała obojętna | |
bazalt | struktura afanitowa lub porfirowa, bardzo drobnoziarnista, barwy szarej, ciemnoszarej lub czarnej; skała kwaśna | ||
ryolit | struktura porfirowa z prakryształami skaleni i kwarcu, barwy białej, jasnoszarej, różowej lub jasnoczerwonej | ||
trachit | struktura porfirowa z prakryształami skalnei, barwy białej, jasnej; bywają powierzchnie o barwie kryształów jasnej i ciemnej, barwa zmienna zależy od domieszki minerałów: barwa szara, żółta, czarna | ||
granit | skała kwaśna, średnio- lub grubokrystaliczna jawnokrystaliczna; zawiera głównie kwarc, skaleń, piroklaz | ||
skały metamorficzne | fyllit | struktura łupkowata, o dobrej liściastej oddzielności, skała bardzo drobnokrystaliczna | |
łupki mikowe (łyszczykowe) | struktura łupkowa z blastami (minerałami) o pokroju blaszkowym; drobnoziarnista, z przeobrażonych iłowców | ||
kwarcyt | po przełamaniu wykazuje szklisty połysk; w 80-100% jest zbudowany z kwarcu; powstał z piaskowców kwarcytowych | ||
marmur | struktura granoblastyczna, barwy białej, szarej, różowej, zielonej; powstał ze skał węglanowych | ||
gnejs | struktura równoblastyczna; powstał ze skała ilastych lub granitu | ||
granulit | wyglądem przypomina "ospę", skała silnie zmetamorfizowana; drobno i średniokrystaliczna; jasna | ||
serpentynit | barwa jasnozielona, zielona, zielono-niebieska, struktura krystaliczna; ze skał zasadowych | ||
skały osadowe | okruchowe | żwir | skała luźna złożona z ziaren o wielkości powyżej 2 mm |
zlepieniec | skała zwięzła powstała w wyniku scementowania żwiru | ||
piasek | skała luźna złożona z ziaren o wielkości poniżej 2 mm | ||
piaskowiec | barwa żółtawa, szara, kremowa, zielonkawa, czerwona, czerwono-brunatna | ||
mułowiec | ziarna o różnej frakcji (scementowany muł) | ||
pył | skała luźna lub inaczej materiał okruchowy | ||
less | skała zwięzła, pochodzenia eolicznego; ziarna od 0,05 do 0,02 mm | ||
ił | luźna lub słabo związana skała, złożona głównie z minerałów ilastych; ziarna od 0,002 mm | ||
łupek ilasty | zwięzła skała osadowa, wykazująca wyraźna łupliwość | ||
iłowiec | zwięzła skała osadowa powstała wskutek scementowania iłu | ||
glina | skała złożona z utworów różnej frakcji: iłów, mułów, piasku, żwiru, a także większych okruchów skalnych, powstała z nagromadzenia osadów morenowych | ||
chemiczne | gips | zbudowany przede wszystkim z uwodnionego siarczanu wapnia; barwa biała, szara, różowa, miodowa | |
anhydryt | minerał o różnych odcieniach, częsty składnik złóż soli | ||
dolomit | skała o barwie białej, jasnoszarej, ciemnoszarej, brunatnej lub niemal czarnej, skała węglanowa | ||
fosforyt | powstaje z przeobrażenia guana, w warunkach obniżonej zawartości tlenu, ma różne barwy | ||
organiczne | wapień | barwa biała, jasnoszara, kremowa, różowa, czerwona, czasami czarna | |
gez | barwy białej, żółtej lub szarej | ||
margiel | reaguje z kwasem solnym, a przy tej reakcji pojawia się ilasta zawiesina | ||
opoka | skała barwy białej lub kremowej, zwięzła, porowata, reaguje z kwasem solnym i brudzi palce | ||
radiolaryt | struktura jawnokrystaliczna, barwy czerwonej, zielonej lub czarnej | ||
torf | skała miękka, słabo skonsolidowana, można w niej odróżnić poszczególne cząstki roślinne | ||
węgiel brunatny | skała będąca drugim etapem rozwoju węgla; ma barwę brunatną i matowy połysk; najmłodsza odmiana węgla kopalnego; zawiera 62-75% pierwiastka węgla | ||
węgiel kamienny | odznacza się strukturą drobnoziarnistą, barwą czarną lub czarno-brunatną oraz muszlowym lub nierównym przełamem; zawiera 75-97% pierwiastka węgla | ||
antracyt | skała twarda, zbita, złożona prawie w 100% z węgla; barwę ma najczęściej czarną, połysk metaliczny lub szklisty; odmiana węgla jest skałą osadową, ale także metamorficzną |
Opinie - Rodzaje skał