Trafność
Trafność danej skali, danego testu, danego pomiaru jest najważniejsza właściwością w psychometrii. Aby wytłumaczyć dokładnie czym jest trafność musimy przejść do rozważań teoretycznych o pomiarze zmiennych.
Jeżeli lekarz chce sprawdzić temperaturę człowieka to mierzy ją za pomocą termometru. Jeżeli bankier chce sprawdzić swój zysk to oblicza rachunki. Co natomiast ma zrobić osoba (np. psycholog) chcący zbadać, czy dana osoba jest inteligentna? Oczywiście może zapytać daną osobę, czy uważa się za inteligentną, ale czy faktycznie taka metoda odzwierciedlałaby stan faktyczny? Raczej nie. Co zatem powinien zrobić diagnosta? Jakiego narzędzia powinien użyć? Czy rzeczywiście wszystkie dostępne narzędzia jednakowo mierzą poziom inteligencji człowieka? Metody pomiaru danej cechy, danego zjawiska, konstruktu psychicznego mogą nie być idealne. Każdy pomiar może niedokładnie mierzyć dane zjawisko.
Moglibyśmy założyć, że średnia ocen jest wskaźnikiem poziomu inteligencji, ale czy faktycznie tak jest? Być może uczeń wychowuje się w złych warunkach i jego rodziców nie stać na potrzebne materiały: jak komputer, książki, przybory itp. Zatem ten pomiar: średnia ocena nie odzwierciedla stopnia inteligencji.
Jak można byłoby inaczej zmierzyć poziom inteligencji? Przebadać dostępnymi testami, mierzącymi IQ. Skąd jednak wiemy, że dany test dokładnie mierzy badane zjawisko, badaną cechę? Czy zadania w teście do wykonania przez osoby badane dotyczą wiedzy, czy zdolności umysłowych, a może wyobraźni, twórczości? Czy mierzą wszystkie aspekty poziomu inteligencji?
Do tych właśnie pytań odnosi się trafność. Daje ona informację, czy dany pomiar rzeczywiście mierzy zakładaną zmienną, a nie inną, podobną. Co za tym idzie, jak możemy interpretować uzyskane w teście wyniki, np. czy możemy powiedzieć, że wysoki iloraz inteligencji mierzony za pomocą takiego, a takiego testu wpływa na powodzenie w pracy osób badanych?
Możemy wyróżnić cztery rodzaje trafności - Trafność kryterialną
- Trafność teoretyczną
- Trafność treściową
- Trafność fasadową
Trafność Wasze opinie