Akcje i obligacje są papierami wartościowymi. Tzn. prawami majątkowymi. Dają zatem posiadaczowi określone prawa, przywileje i zyski.
Akcje dotyczą firm, a konkretnie spółek akcyjnych lub komandytowo-akcyjnych. Takie organizacje występują na Giełdzie Papierów Wartościowych. To właśnie ta ostatnia, państwowa instytucja umożliwia obrót akcjami. Każda spółka posiada określony majątek, który podzielony przez określoną liczbę wyznacza wartość jednej akcji danej spółki.
Na przykład spółka akcyjna o kapitale 1.000.000 zł może wystawić 100 akcji po 10.000 zł wartości każdej akcji. W ten sposób za 20.000 zł dana osoba może wykupić 2 akcje danej firmy. Będzie to najczęściej oznaczało, że posiada jest współwłaścicielem majątku danej spółki, a konkretnie 2%.
Akcjonariusz, czyli osoba posiadająca akcje danej spółki jest współwłaścicielem nie tylko majątku danej spółki, ale posiada również określona prawa, np.: do współudziału w wypracowanych zyskach spółki (to tzw. dywidendy), zgromadzeniach walnych akcjonariuszy (a więc prawo decydowania). Niektóre akcje mogą mieć również charakter uprzywilejowany, a więc dający dodatkowe uprawnienia i możliwości. Najczęściej służą dla wyróżnienia osób szczególnie zasłużonych dla spółki, np.: założycieli. Rodzajem akcji uprzywilejowanych są między innymi akcje złote, czyli dające szczególne uprawnienia decyzyjne, chociażby prawo weta.
Poza podziałem na akcje zwykłe i uprzywilejowane, możemy wyróżnić podział akcji ze względu na formę pokrycia. Występują zatem akcje gotówkowe i aportowe, czyli przyznawane za wkład rzeczowy. Ponadto wyróżniamy akcje imienne (wydawane najczęściej jedynie założycielom, wpisanym z imienia i nazwiska do rejestru spółki oraz akcje bezimienne (na okaziciela). Te ostatnie posiadają łatwy sposób nabycia i zbycia. Za ich właściciela uznaje się osobę fizycznie posiadającą akcje, występującą w postaci dokumentu lub zapisu w informatycznym systemie na rachunku papierów wartościowych.
Dla porządku należy jeszcze wspomnieć o rodzajach cen akcji, mianowicie:
cena nominalna – odpowiadająca danej części kapitału spółki przypisanej jednej akcji,
cena rynkowa – cena danej akcji w danej chwili na rynku, najczęściej przy rozwoju spółki cena ta wzrasta,
cena emisyjna– cena pierwotna, za którą spółka sprzedaje swoje akcje pierwszym akcjonariuszom, cena ta może być wyższa lub równa cenie nominalnej.
Reasumując – akcje to papier wartościowy, dający posiadaczowi współudział w danej spółce na określonych zasadach.
Innym rodzajem papierów wartościowych są obligacje. Również są formą dokumentu, jednak nie upoważniają do współudziału w spółce, nie dają też możliwości decydowania. Upraszczając, osoba kupująca obligacje (obligatariusz) udziela spółce kapitału, a ta czyni się wobec obligatariusza dłużnikiem i zobowiązuje się do spełnienia określonych świadczeń. Oczywiście zakup obligacji ma na celu zysk dla obligatariusza, dlatego obligacje są oprocentowane. Istnieje wiele zmiennych i podziałów obligacji.
Przede wszystkim należy jednak rozróżnić obligacje:
skarbowe – gwarantowane przez Skarb Państwa, dlatego uważane za bardzo bezpieczne, są emitowane przez rząd w celu zmniejszenia deficytu budżetowego,
komunalne – emitowane przez jednostki samorządu terytorialnego,
przedsiębiorstw – obligacje spółek chcących pozyskać dodatkowy kapitał dla inwestycji lub spłaty dodatkowych.
Ponadto obligacje opisuje kilka innych czynników takich jak: termin wykupu obligacji, wartość nominalna czy odsetki, czyli procent wartości nominalnej, jaki należy się obligatariuszowi. W oparciu o powyższe zmienne istnieje wiele rodzajów obligacji. Np.: długoterminowe, średnioterminowe, krótkoterminowe; obligacje ze stałym lub zmiennym oprocentowaniem; istnieją też takie całkowicie pozbawione odsetek, tzw. zerokuponowe, a także indeksowane, czyli takie, gdzie odsetki zależą od stopy inflacji.
Niektóre obligacje obarczone są ryzykiem, dotyczy to np.: spółek mających problemy finansowe, w takich sytuacjach występują czasami choć rzadko obligacje zabezpieczone, posiadające dodatkową gwarancję innych jednostek prawnych.
Ponadto istnieją jeszcze inne, specyficzne i rzadsze rodzaje obligacji jak np.: obligacje przychodowe, hipoteczne czy obligacje związane z polisami na życie.
Akcje i obligacje Wasze opinie