Funkcje przedsiębiorstw definicja i przykłady

Przedsiębiorstwo stanowi podstawowy podmiot gospodarki rynkowej. Kreuje ono popyt i podaż, a w swojej działalności dąży do efektywności i skuteczności. Innymi słowy: Przedsiębiorstwo jest wyodrębnioną pod względem ekonomicznym jednostką (np. pokrywa wydatki z własnych przychodów), która prowadzi działalność produkcyjną, handlową lub usługową nastawioną na zysk. W gospodarce rynkowej przedsiębiorstwo pełni trzy podstawowe funkcje.

Funkcja podażowa (inaczej produkcyjna) polega na tym, że przedsiębiorstwo wytwarza dobra i usługi, a następnie kieruje je na rynek, zarówno krajowy, jak i międzynarodowy. Jeżeli dobra i usługi produkowane przez firmę zaspokajają potrzeby nowo wykreowane w wyniku działalności marketingowej, przyczynia się ona do unowocześniania gospodarki i konsumpcji.
Przedsiębiorstwo pełni funkcję popytową, ponieważ jako uczestnik rynku zgłasza zapotrzebowanie na czynniki produkcji, tzn. na:

- efekty pracy innych firm, np. surowce, półfabrykaty, maszyny, środki transportu, urządzenia,

- efekty pracy organizacji świadczących usługi, np. przedsiębiorstwa zgłaszają się do banku po kredyt, do instytucji ubezpieczeniowych po ubezpieczenie dla pracowników itp.

Popyt na czynniki produkcji zależy od tego jak bardzo skomplikowana i różnorodna jest produkcja dóbr i usług konkretnego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa pełnią w gospodarce rynkowej funkcję społeczną, ponieważ:

- są miejscem, gdzie współpracuje wielu pracowników i gdzie nawiązywane są różne stosunki międzyludzkie (stosunki współpracy i konkurencji; pozytywne stosunki wpływają na efektywność i wydajność pracy),

- są miejscem powstawania różnych konfliktów, np. między pracownikami, między pracownikiem a jego przełożonym, między kierownikami, między formalnymi lub nieformalnymi grupami pracowników,

- są miejscem, gdzie kształtują się różne nawyki, np. zdyscyplinowanie, systematyczność, gospodarność,

- są miejscem, gdzie dokonuje się proces nauczania pracowników, np. poprzez uczestnictwo pracowników w szkoleniach podnoszących kwalifikacje, poprzez uświadamianie im jak ważna jest dbanie o środowisko naturalne),

- oddziałują w skali regionu, w którym się znajdują (tworzą miejsca pracy i w ten sposób przyczyniają się do zmniejszenia lokalnego bezrobocia).

Z funkcją społeczną przedsiębiorstw związane są regulacje prawne, których zadaniem jest:

- ochrona wolnej konkurencji (ustawodawstwo antymonopolowe oraz wszelkie ułatwienia wejścia na rynek, dzięki którym mogą być właściwie spełniane funkcje podaży i popytu),

- ochrona konsumentów (chodzi tu przede wszystkim o to, by informacje rynkowe były wiarygodne, by w reklamach była przedstawiana prawda o produkcie lub usłudze),

- dbanie o uprawnienia pracowników i ich bezpieczeństwo (między innymi poprzez obowiązkowe ubezpieczenia pracowników, ochronę kobiet, udział pracowników w zarządzaniu przedsiębiorstwem),

- ochrona środowiska przyrodniczego (chodzi tu przede wszystkim o odpady produkcyjne i konsumpcyjne emitowane do środowiska; regulacje prawne powinny być tak skonstruowane, aby przeciwdziałały degradacji środowiska powodowanej działalnością przedsiębiorstw).

Suma pozytywnie spełnianych funkcji podażowej, popytowej i społecznej przedsiębiorstw prowadzi do rozwoju społeczno-gospodarczego nie tylko regionu, w którym działa przedsiębiorstwo, ale i całej gospodarki. Działalność przedsiębiorstw dostarcza wymierne korzyści zarówno dla gospodarki, jak i dla państwa. Jako podatnik zasila budżet państwa i budżety samorządów terytorialnych, umożliwiając w ten sposób funkcjonowanie państwa. Przedsiębiorstwa powstające lub rozwijające się tworzą na rynku nowe miejsca pracy, a następnie starają się przyciągnąć wykwalifikowanego pracownika wysokością wynagrodzenia i oferowanymi warunkami pracy. Przedsiębiorstwa stają się więc źródłem dochodu dla zatrudnionych w nich pracowników. Poza tym, dążąc do poprawy jakości swoich produktów i większej wydajności, przedsiębiorstwa przyczyniają się do postępu technicznego i technologicznego, a poprzez zachęcanie kontrahentów zagranicznych do współpracy i inwestowania, wprowadzają na rynek krajowy kapitały zagraniczne i nowe technologie.