Działalność gospodarcza, czyli wszelka działalność produkcyjna, usługowa lub handlowa prowadzona w celach zarobkowych, wiąże się z występowaniem ryzyka (zakłada się bowiem, że ma być ona zyskowna, jednak ostatecznie może przynosić straty). Ryzyko związane z działalnością gospodarczą to możliwość wystąpienia niepowodzenia, a w szczególności możliwość zaistnienia zdarzeń niezależnych od działającego podmiotu, a które odbierają działaniu tego podmiotu, zupełnie lub częściowo skuteczność i ekonomiczność. Innymi słowy: Ryzyko w działalności gospodarczej to możliwość zaistnienia strat z tej działalności.
Na ryzyko działalności w gospodarczej wpływa duża ilość czynników, a ich liczba i siła oddziaływania nie jest jednakowa dla wszystkich typów przedsiębiorstw. Czynniki te dzieli się na czynniki:
- mikroekonomiczne (związane są z przedsiębiorstwem i branżą, w której działa i należą do nich przykładowo specyfika branży, pozycja podmiotu w branży, zdolność do przetwarzania informacji, umiejętność prognozowania),
- makroekonomiczne (wiążą się z szeroko rozumianym otoczeniem, w którym istotną rolę spełnia państwo oraz jego prawno-instytucjonalne uprawnienia; do czynników makroekonomicznych zalicza się np. cykl koniunkturalny, postęp techniczny oraz technologiczny, odkrycie nowych źródeł zasobów, inflację, wysokość stóp procentowych, kurs walutowy).
Klasyfikując ryzyko w działalności gospodarczej wyróżnia się przykładowo następujące rodzaje ryzyka:
- ze względu na efekt: ryzyko specyficzne, tj. indywidualne (związane jest z przyszłymi zdarzeniami, które można częściowo kontrolować albo przewidywać, na przykład stworzenie portfela różnorodnych lokat inwestycyjnych, czyli zbioru, w którego skład wchodzą między innymi akcje, obligacje, lokaty w bankach; przyczynami tego ryzyka może być np. konkurencja, płynność firmy, zarządzanie firmą) oraz ryzyko systematyczne (rynkowe), które odnosi się do ogółu społeczeństwa lub grupy, przez co nie może być kontrolowane przez pojedynczą osobę (wynika ono z warunków ekonomicznych danego rynku oraz rynku globalnego, przykładowo z masowego bezrobocie, inflacji),
- ze względu na występowanie alternatyw: ryzyko czyste (występuje wówczas, gdy alternatywą do obecnego stanu, czyli dla zaistniałej w przedsiębiorstwie, jest wystąpienie w nim szkody, tj. albo w przedsiębiorstwie występuje strata albo jej nie ma, np. kiedy w sklepie z częściami samochodowymi, jedynym w mniejszej miejscowości, dokonano kradzieży, właściciel sklepu ponosi stratę, natomiast, jeśli nie doszłoby do kradzieży, nie byłoby również zysku) oraz ryzyko spekulacyjne (występuje wówczas, gdy przyszłe zdarzenia mogą wywołać zarówno zysk, jak i stratę przedsiębiorstwa, np. kiedy w przynoszącym zyski sklepie z częściami samochodowymi dochodzi do kradzieży, właściciel sklepu ponosi straty i jednocześnie zmniejsza się jego zysk),
- ze względu na mierzalność skutków: ryzyko niefinansowe, inaczej ryzyko operacyjne (jest ryzykiem straty wynikającej np. z niewystarczających lub złych procesów wewnętrznych, np. awarii systemu komputerowego, błędów ludzi, np. złych decyzji zarządzających, z wydarzeń zewnętrznych wobec przedsiębiorstwa, np. kradzieży informacji poufnych) oraz ryzyko finansowe (to możliwość osiągnięcia dochodu innego niż dochód założony, np. w wyniku zmian kursów walut).
Zakres występowania ryzyka w bieżącej działalności gospodarczej podmiotu jest szeroki. Wpływa on na strategiczne cele tego podmiotu. Gwarancją minimalizowania ryzyka jest odpowiednie zarządzanie nim, głównie poprzez łączenie informacji (finansowych i niefinansowych) pochodzących z jednostki gospodarczej, jak i z jej otoczenia. Właściwa analiza tych informacji pozwoli zarządzającym wskazać, najlepszy ze wszystkich możliwych, kierunek dalszej działalności podmiotu.
Ryzyko w działalności gospodarczej Wasze opinie