Popyt definicja i przykłady

Popyt to ilość dowolnego dobra, którą kupujący chcą nabyć po określonej cenie i w określonym czasie. Innymi słowy, popyt jest to taka wielkość danego dobra (produktu lub usługi), którą klienci chcą i są w stanie nabyć przy danej cenie tego dobra oraz w ustalonym czasie.
 

Wielkość popytu (zakładając, że inne czynniki rynkowe nie zmieniają się) zależy od tego, po jakiej cenie producenci chcą sprzedać swoje dobra (towary). Przy określonych stałych zasobach finansowych, które posiadają konsumenci, im wyższa jest cena dobra, tym mniejszą jego ilość można nabyć.
 

Prawo popytu z założeniem niezmienności innych czynników rynkowych mówi, że w przypadku wzrostu ceny danego dobra zapotrzebowanie na to dobro zmniejsza się, natomiast w przypadku spadku ceny zapotrzebowanie to wzrasta. Wykres poniżej ilustruje zależność wielkości popytu na dany towar od jego ceny. Zestawiono w nim wielkości popytu na czekoladę dla różnych wysokości ceny za jedną sztukę i w ten sposób powstała krzywa popytu.



 

Z wykresu wynika, że przy cenie 7,50 zł za jedną czekoladę nabywcy są w stanie zakupić jedynie 10 sztuk, ale jeśli cena wyniesie 5 zł, to nabywcy będą chcieli zakupić 30 sztuk. Jednak, gdy cena za jedną czekoladę jeszcze zmaleje i wyniesie 3,40 zł, to nabywcy będą chcieli zakupić aż 50 sztuk.

 

 

Na poziom i zmiany popytu na dany towar wpływa nie tylko cena, ale również inne czynniki. Należą do nich między innymi:
 

- dochód (tj. suma pieniędzy, które są przeznaczone na zakupy na danym rynku w danym okresie oraz na oszczędności) – im więcej kupujący przeznaczają środków na zakupy, tym popyt wzrasta,
 

- ceny innych dóbr i usług (komplementarne i substytucyjne), np. jeżeli ceny benzyny wzrosną, to popyt na samochody napędzane benzyną się zmniejszy; jeśli ceny margaryny wzrosną, to przy niezmienionych cenach masła popyt na nie się zwiększy,
 

- zmiany cen (mogą mieć wpływ, kiedy konsumenci czekają na ich spadek lub obawiają się ich wzrostu),
 

- preferencje nabywców (upodobania, tradycja, moda, zwyczaje),
 

- reklama towarów (np. jej częstotliwość nadawania, łatwość odbioru przez potencjalnego konsumenta – ma ona wzbudzać chęć nabycia konkretnego dobra, wybór odpowiedniego nośnika reklamy, np. telewizja, radio, Internet, billboardy, ulotki) – reklama, która kreuje popyt towaru, nie markę wpływa, na wzrost popytu na ten towar,
 

- liczba konsumentów na rynku (im większa ich liczba, tym większy popyt),
 

- dostępność produktu (np. mniej lub bardziej rozbudowane kanały dystrybucji),
 

- rozwój gospodarki (np. uwarunkowania prawne, polityka fiskalna, polityka zagraniczna, stopy procentowe, zatrudnienie, innowacje),
 

- czynniki demograficzne (np. przyrost naturalny, miejsce zamieszkania, poziom wykształcenia, płeć),
 

- czynniki polityczne (np. zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne).
 

Popyt klasyfikuje się ze względu na różne kryteria. W zależności od częstotliwości zakupów wyróżnia się: popyt codzienny (np. na żywność), popyt okresowy (np. na ubrania), popyt sezonowy (np. na czereśnie) oraz popyt sporadyczny (np. na samochody). Popyt może być efektywny, tzn. taki, który wynika z posiadanych przez konsumentów środków finansowych i przy określonej cenie danego dobra, oraz popyt potencjalny, tzn. taki, który nie posiada pokrycia w posiadanych zasobach finansowych. Z uwagi na przedmiot popytu dzieli się go na popyt na produkty, popyt na pracę, popyt na usługi, popyt na pieniądze. Natomiast z uwagi na cel popyt dzieli się na konsumpcyjny i inwestycyjny.