Elastyczność podaży określa stopień reakcji podaży danego dobra na zmianę jego ceny. Jest to cenowa elastyczność podaży. Przedstawia się ją jako stosunek względnej zmiany podaży do względnej zmiany ceny danego dobra lub procentowej zmiany podaży do procentowej zmiany ceny. Mierzy ona wrażliwość producentów na zmiany ceny. Upraszczając: Cenowa elastyczność podaży określa, o ile procent zmieni się podaż danego dobra, gdy jego cena zmieni się o jeden procent.
Współczynniki cenowej elastyczności podaży zmieniają się w granicach od zera do nieskończoności. Na rysunkach poniżej przedstawione zostały możliwe przypadki cenowej elastyczności podaży.
Objaśnienie: P – cena, Q - produkcja
Krzywe podaży: (a) podaż doskonale nieelastyczna, (b) podaż nieelastyczna – S1, podaż elastyczna – S2, (c) podaż proporcjonalna, (d) podaż doskonale elastyczna
Na rysunku a) pionowa krzywa podaży ma elastyczność równą 0, co oznacza, że zmiany ceny nie wywołują żadnych zmian wielkości podaży (zmiana podaży wynosi 0 niezależnie od ceny). Jest to podaż doskonale nieelastyczna, czyli sztywna – spadek czy wzrost ceny nie powodują zmian w wielkości podaży; popyt taki jest charakterystyczny dla dóbr cennych występujących w jednym egzemplarzu, np. obraz jakiegoś bardzo znanego malarza – wiadomo, że jest jeden, dlatego bez względu na zmiany jego ceny, podaż nie może ulec zmianie).
Na rysunku b) współczynnik cenowej elastyczności podaży jest mniejszy od 1, stąd podaż jest nieelastyczna względem ceny (krzywa S1). Każda krzywa podaży przecinająca oś X w układzie współrzędnych jest nieelastyczna. W tym przypadku względna zmiana podaży jest niższa od względnej zmiany ceny (wzrost podaży jest mniejszy od wzrostu ceny np.10-procentowa podwyżka ceny spowodowała wzrost podaży o 5%, oraz spadek podaży jest mniejszy od spadku ceny, np. spadek podaży o 5% jest wynikiem spadku ceny o 10%). Zatem producenci słabo reagują na zmiany ceny.
Na rysunku c) współczynnik elastyczności jest równy 1, czyli jest to podaż proporcjonalna względem ceny lub podaż jednostkowa. Oznacza to, że względna zmiana ceny wywołuje równą co do wielkości względną zmianę podaży (wzrost ceny równy jest wzrostowi podaży oraz spadek ceny równy jest spadowi podaży). Zatem wszystkie krzywe podaży wychodzące z początku układu współrzędnych, bez względu na ich nachylenie, mają elastyczność równą jedności (krzywe S1 i S2).
Na rysunku b) współczynnik cenowej elastyczności podaży jest większy od 1, zatem podaż jest elastyczna względem ceny (krzywa S2). Każda krzywa podaży, która przecina oś Y w układzie współrzędnych jest elastyczna (względna zmiana podaży jest większa od względnej zmiany ceny, a to oznacza silniejszą reakcje producentów na zmianę ceny). Wzrost podaży jest większy od wzrostu ceny np. 5-procentowa podwyżka ceny spowodowała wzrost podaży o 10%, oraz spadek podaży jest większy od spadku ceny, np. spadek podaży o 10% jest wynikiem spadku ceny o 5%).
Współczynnik cenowej elastyczności podaży może dążyć do nieskończoności (z rysunku d wynika, że przy tej samej cenie mogą następować nieskończenie duże przyrosty podaży, jeśli tylko producenci mają zbyt na wytworzone produkty, zatem w związku z tym, że jakikolwiek wzrost ceny spowodowałby nieograniczony wzrost dostaw, cenowa elastyczność podaży dąży do nieskończoności). Mówi się wówczas o podaży doskonale elastycznej - występuje ona w przypadku rynku doskonale konkurencyjnego i oznacza, że producenci są przy określonej cenie dostarczyć na rynek każdą nawet nieograniczoną ilość dobra, na jaką został zgłoszony popyt.
Krzywe podaży wznoszą się, stąd elastyczność podaży jest dodatnia. Przesuwając się w górę po krzywej podaży można zauważyć, że wzrostowi ceny towarzyszą przyrosty produkcji. Im bardziej elastyczna jest podaż, tym większy jest procentowy wzrost jej wielkości, będący reakcją na daną procentową zmianę ceny. Krzywe podaży o wysokiej elastyczności są zatem względnie płaskie, natomiast krzywe podaży o niskiej elastyczności są stosunkowo strome.
Współczynnik cenowej elastyczności podaży zależy od kilku czynników, a mianowicie:
- możliwości przestawienia produkcji (im większe są te możliwości, tym wyższa jest elastyczność podaży),
- stopnia wykorzystania możliwości produkcyjnych (jeśli możliwości produkcyjne są wykorzystywane w mniejszym stopniu, łatwiej i szybciej można zwiększyć produkcję i podaż, która jest bardziej elastyczna),
- dostępności nakładów (cenowa elastyczność podaży jest zazwyczaj wyższa, gdy nakłady są łatwo dostępne i mogą być przenoszone między różnymi rodzajami działalności, przy stosunkowo niskim koszcie, natomiast cenowa elastyczność podaży jest niska, w sytuacji, w której nakłady są trudno osiągalne, a ich przenoszenie między różnymi rodzajami działalności jest bardzo kosztowne),
- długości okresu w którym jest rozpatrywana elastyczność podaży (jest większa w dłuższym okresie niż w krótszym; w dłuższym okresie można zwiększyć produkcję i podaż przykładowo przez zwiększenie zdolności produkcyjnych w wyniku nowych inwestycji, zmiany technologii, obniżenie kosztów wytworzenia, natomiast w krótkim okresie zwiększenie produkcji i podaży możliwe jest dzięki pełniejszemu wykorzystaniu zdolności produkcyjnych oraz prostym zmianom np. w technologii produkcji lub np. ewentualne zwiększenie importu).
Cenowa elastyczność podaży Wasze opinie