PKB (Produkt Krajowy Brutto) to wartość rynkowa wszystkich dóbr i usług finalnych wytworzonych w gospodarce narodowej w danym okresie, np. w ciągu jednego roku. Produkt krajowy brutto jest podstawowym miernikiem całkowitej produkcji dóbr i usług w gospodarce. Upraszczając, PKB dla danego roku w Polsce to wartość tego, co w ciągu roku wytworzyliśmy w Polsce. Brutto w przypadku tego miernika oznacza, że jest on liczony bez potrącenia amortyzacji.
Najczęściej wyznacza się PKB jako sumę końcowych wydatków wszystkich nabywców.
PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe + eksport - import
Wartość PKB wyznacza się również jako sumę dochodów podmiotów, bowiem równa się ona sumie wydatków wszystkich nabywców, którzy kupują dobra właśnie od wspomnianych podmiotów.
Do PKB nie wlicza się wartości dóbr pośrednich, które zużywa się w produkcji dóbr finalnych. Poza tym PKB nie uwzględnia dochodu z lokat zagranicznych. Produkt krajowy brutto podzielony stanowi sumę spożycia i akumulacji brutto. Spożycie obejmuje dobra i usługi niematerialne finansowane z dochodów osobistych ludności oraz funduszów społecznych. Natomiast akumulacja brutto stanowi inwestycje brutto, tj. nowe inwestycje i inwestycje restytucyjne finansowane z funduszu amortyzacji oraz wartość przyrostu środków i zapasów.
Wzrost wartości PKB oznacza najczęściej poprawę stanu gospodarki, co przejawia się we wzroście eksportu czy w zwiększeniu się inwestycji zagranicznych.
Produkt krajowy brutto może być wyrażony w cenach rynkowych (wówczas zawiera on podatki pośrednie) lub w cenach netto (po odtrąceniu podatków). PKB uwzględniający saldo przepływów dochodów z własności czynników produkcji między krajem a zagranicą to produkt narodowy brutto (PNB).
Produkt krajowy brutto oraz dochód narodowy jest wytwarzany i dzielony w gospodarce narodowej, która składa się z działów wytwarzających produkty i świadczących usługi. Proces tworzenia i podziału PKB oraz dochodu narodowego przedstawia się za pomocą bilansu nakładów i wyników produkcji. Jest to tzw. bilans strukturalny.
Struktury PKB podlegają zmianom w wyniku kształtowania się przepływów: reprodukcyjnych (oznaczają potrzebę odnowy majątku zużytego przy wytwarzaniu produktu krajowego brutto), inwestycyjnych (odzwierciedlają ilości produktu końcowego zostało przeznaczone na zwiększenie zasobu środków produkcji w działach gospodarki).
Głównym czynnikiem wpływającym na wzrost PKB jest postęp techniczny, stosowany zarówno w procesach odnowy majątku, jak i powiększania zdolności wytwórczych gospodarki. Postęp techniczny powoduje między innymi zmiany w strukturze wieku majątku produkcyjnego, w strukturze i jakości konsumowanych produktów końcowych, w strukturze zatrudnienia i bezrobocia oraz kwalifikacjach siły roboczej, w strukturze stosowanych technologii i rzeczowych czynników wytwórczych, w strukturze działowo-gałęziowej i przestrzennej gospodarki narodowej.
Jest kilka metod, aby stymulować wzrost PKB. Można tego dokonać poprzez:
- wprowadzanie innowacji produktowych i zwiększanie oferty produktów krajowych (głównie nowych),
- wprowadzanie innowacji technologicznych (mają one wpływać na zmiany np. struktury życia czynników wytwórczych na jednostkę produktu),
- restrukturyzacja branż (np. zmiana liczby i struktury podmiotów gospodarczych, przedsiębiorstw, jednostek usługowych).
Produkt Krajowy Brutto (PKB) Wasze opinie