Pozapłacowe składniki wynagrodzenia całkowitego mogą stanowić znaczną jego część. Innymi słowy: Świadczenia pozapłacowe to wszelkie świadczenia, które poza płacą zasadniczą i premią, stanowią część całkowitego wynagrodzenia. Świadczenia pozapłacowe, mimo że stanowią jedynie uzupełnienie wynagrodzenia, są bardzo ważne w motywacji pracowników, bowiem bez ich wsparcia płaca zasadnicza może okazać się mało skuteczna.
- wzmacniania które polega na selektywnym nagradzaniu pożądanych zachowań i wzmacnia prawdopodobieństwo powtórzenia się tych zachowań w przyszłości, przykładowo zachowanie nagrodzone pochwałą prawdopodobnie zostanie powtórzone, a zachowanie ukarane naganą, raczej nie (wzmacnianie może następować: w sposób ciągły – po każdym zaobserwowanym zachowaniu; w sposób okresowy – oparty na stałych odstępach czasowych, np. co kwartał; w sposób oparty na zmiennych okresach czasowych, np. wzmacnianie następować może co miesiąc, co kwartał; w sposób oparty na stałej liczbie zachowań pożądanych lub niepożądanych; w sposób przypadkowy, czyli całkowicie zmienny),
Do głównych celów, dla których przedsiębiorstwa wprowadzają świadczenia pozafinansowe, należą:
- wzmocnienie więzi pomiędzy zatrudnionymi pracownikami a przedsiębiorstwem,
- zatrzymanie najlepszych pracowników,
- przyciągnięcie najlepszych kandydatów, którzy mogą wybrać przedsiębiorstwa konkurencyjne,
- stworzenie wizerunku opiekuńczego pracodawcy w oczach pracowników,
- zaspokojenie niektórych potrzeb pracowników po niższych kosztach dzięki lepszym warunkom,
- wykorzystanie wszelkich ulg podatkowych, stosowanych wobec pozapłacowych składników wynagrodzenia.
Motywowanie podwładnych za pośrednictwem pozapłacowych narzędzi może występować w formie:
- wzmacniania które polega na selektywnym nagradzaniu pożądanych zachowań i wzmacnia prawdopodobieństwo powtórzenia się tych zachowań w przyszłości, przykładowo zachowanie nagrodzone pochwałą prawdopodobnie zostanie powtórzone, a zachowanie ukarane naganą, raczej nie (wzmacnianie może następować: w sposób ciągły – po każdym zaobserwowanym zachowaniu; w sposób okresowy – oparty na stałych odstępach czasowych, np. co kwartał; w sposób oparty na zmiennych okresach czasowych, np. wzmacnianie następować może co miesiąc, co kwartał; w sposób oparty na stałej liczbie zachowań pożądanych lub niepożądanych; w sposób przypadkowy, czyli całkowicie zmienny),
- pobudzania systemowego (jest ono użyteczne, gdy chce się wyrobić dumę zawodową i przynależność do przedsiębiorstwa; pobudzanie systemowe nie skłania jednak pracowników do osiągania wyższych wyników niż konieczne do pozostanie w przedsiębiorstwie, czyli jest ono kosztowne i mało efektywne; jeśli stosowane w pobudzaniu systemowym nagrody systemowe nie są jednolite, to stosowanie ich wywołuje u pracowników poczucie niesprawiedliwości i niezadowolenie – nagrody systemowe bardzo trudno wycofać),
- pobudzania doraźnego (jeśli jest źle skorelowane ze wzmocnieniami, może osłabić skuteczność wzmocnień, przykładowo za wysoka nagroda za doraźne działanie, w odniesieniu zarówno do konieczności wysiłku, jak i do nagród wzmacniających, degraduje znaczenie nagród).
Świadczenia pozapłacowe można podzielić na:
- fakultatywne (wśród nich wyróżnia się świadczenia pieniężne, przykładowo pieniężne elementy partycypacji w wynikach firmy, świadczenia socjalne, urlopowe, oraz świadczenia niepieniężne, przykładowo świadczenia dodatkowe, benefisy, niepieniężne elementy partycypacji w wynikach firmy, deputaty socjalne),
- obligatoryjne (wśród nich wyróżnia się świadczenia pieniężne, przykładowo: świadczenia odszkodowawcze, związane z podróżą służbową, ekwiwalenty oraz świadczenia niepieniężne, przykładowo: środki ochrony indywidualnej, odzież, obuwie robocze, posiłki, napoje profilaktyczne).
Świadczenia pozafinansowe podzielić można na:
- materialne (zalicza się do nich między innymi: samochody służbowe, subsydiowane posiłki),
- niematerialne (w większości przypadków świadczenia te są związane z wartością pracy, jaką nadaje jej pracownik i dzieli się je na: ukierunkowane na pracę, np. organizacja pracy, delegowanie uprawnień oraz na ukierunkowane na wykonawcę, np. uznanie, szkolenia w miejscu pracy lub poza nim, awans).
Świadczenia pozapłacowe Wasze opinie