Zdolność kredytowa to przewidywana zdolność do zwrotu kapitału i umówionych odsetek. Polega ona na faktycznej możliwości zaciągania kredytów w instytucjach bankowych z uwagi na ich zaufanie co do spłaty kredytu w umówionym terminie. Innymi słowy: Zdolność kredytowa to zdolność kredytobiorcy do zwrotu zaciągniętego kredytu wraz z należnymi odsetkami w umownym terminie.
Wyróżnia się dwa rodzaje oceny zdolności kredytowej:
Zdolność kredytową posiadają podmioty, których bieżące i przewidywane wyniki oraz stan majątkowy zapewniają wypłacalność. Zatem zdolność kredytowa posiadają te podmioty, których stan majątkowy oraz poziom efektywności finansowej prowadzonej działalności stwarzają pełne zabezpieczenie wykonania zobowiązań nie tylko wobec banku, ale wobec wszystkich wierzycieli. Zdolność kredytową charakteryzują przede wszystkim wskaźnik zadłużenia długoterminowego (stanowi on stosunek zobowiązań długoterminowych do całości kapitału własnego; najlepiej gdy wskaźnik przyjmuje wartości od 0,5 do 1,0, bowiem wskaźnik wyższy niż 1,0 świadczy o tym, że zobowiązania długoterminowe są wyższe niż kapitał własny, czyli że np. przedsiębiorstwo jest poważnie zadłużone) oraz wskaźnik pokrycia obsługi długu (określa ile razy zysk netto przewyższa wartość rocznych rat kapitałowych i odsetek; poziom tego wskaźnika powinien być co najmniej równy 1,0).
Wyróżnia się dwa rodzaje oceny zdolności kredytowej:
- bieżącą, inaczej średnioterminową, którą przeprowadza się przed udzieleniem kredytu krótkoterminowego lub średnioterminowego i polega ona przede wszystkim na ocenie stopnia dynamiki rentowności, ocenie płynności środków obrotowych oraz możliwości rozwoju przedsiębiorstwa,
- perspektywiczną, inaczej długoterminową, którą stosuje się przed przyznaniem kredytu długoterminowego i w jej zakresie przeprowadza się postępowanie identyczne jak podczas oceny bieżącej oraz dodatkowo między innymi ocenę kosztów działalności eksploatacyjnej, ocenę opłacalności produkcji eksportowej, ocenę wykorzystania czynników wytwórczych, jak również ocenę efektywności inwestycji.
W obu wymienionych rodzajach ze względu na zakres prowadzonej oceny wyróżnia się:
- pełną ocenę zdolności kredytowej (bank przeprowadza ją dla swoich nowych klientów, w tym przede wszystkim tych, klientów, którzy wystąpili o wysoką kwotę kredytu),
- uproszczoną ocenę zdolności kredytowej (bank przeprowadza ją głównie dla klientów, z którymi współpracuje od dłuższego czasu; taka ocena może być również dokonywana, gdy kwota kredytu nie jest zbyt wysoka).
Wymienia się także zdolność kredytową pod względem:
- formalnoprawnym, tj. wiarygodność prawną kredytobiorcy,
- merytorycznym, która sprowadza się do analizy elementów charakteryzujących dotychczasową i perspektywiczną sytuację ekonomiczno-finansową kredytobiorcy oraz jakość zabezpieczeń prawnych kredytu.
Oceny zdolności kredytowej dokonują banki w celu zabezpieczenia powierzonych swoim klientom środków pieniężnych. Na podstawie tej oceny bank podejmuje nie tylko decyzję dotyczącą udzielenia kredytu, ale także decyzje dotyczące np. wysokości kredytu czy okresu kredytowania.
Ocena zdolności kredytowej przedsiębiorstwa musi dać odpowiedź na takie pytania jak: czy ryzyko kredytowe nie przekracza ustalonej, możliwej do przyjęcia wielkości; czy ryzyko to ma charakter długotrwały, tzn. czy będą dokonywane dalsze operacje na rzecz tego klienta; czy bank będzie miał do czynienia z klientem ekspansywnym, w którego rozwoju będzie mógł partycypować; czy bank będzie musiał się liczyć także z konkurencją innych banków. Odpowiedzi na takie pytania, wymagają szerokiej analizy informacji generowanych w samym podmiocie jak i poza nim.
Z punktu widzenia banku, im szerszy zakres informacji, tym trafniejsza ocena zdolności kredytowej. Dla banku najważniejsze są informacje, które koncentrują się wokół np. skłonności kredytobiorcy do spłaty długu określoną na podstawie dotychczasowych doświadczeń banku (historii kredytowej podmiotu np. jakie kredyty i kiedy zaciągnął w banku, czy ich spłata dokonywana była terminowo); możliwości spłaty długu przez kredytobiorcę określoną na podstawie sytuacji ekonomicznej podmiotu np. na podstawie jego sytuacji finansowej; uwarunkowań makroekonomicznych np. stóp procentowych, stopy inflacji, sytuacji na rynkach pracy, zmian technologicznych oraz sytuacji lokalnej wpływającejna prawdopodobieństwo spłaty długu; dostępnych zabezpieczeń kredytu np. hipoteka, zastaw; kapitałów własnych przedsiębiorstwa np. jaki jest stosunek kapitałów własnych przedsiębiorstwa do kapitałów własnych.
Bank może korzystać także z informacji pochodzących z zewnątrz np. z urzędów skarbowych, statystycznych, ochrony środowiska, geodezji, sądów, innych banków, wywiadowni gospodarczych, biur konsultingowych, ekspertów oraz z informacji własnych kredytobiorcy zawartych we wniosku kredytowym np. charakterystyka przedsiębiorcy, kopie bilansów i rachunków zysków i strat z ostatnich lat, analiza marketingowa i finansowa oraz analiza szans i zagrożeń(w przypadku wystąpienia o kredyt inwestycyjny).
Badanie zdolności kredytowej podmiotu jest kluczowym elementem zarządzania ryzykiem w banku. Stanowi ono proces ciągły, bowiem rozpoczyna się z chwilą złożenia wniosku kredytowego, a kończy w momencie spłaty długu.
Zdolność kredytowa Wasze opinie