Eszkola

Wybrane pochodne węglowodorów

Chemia organiczna tzw. chemia węgla obejmuje niezwykle szeroki zakres grupy związków, które zbudowane są ze szkieletu węglowego. Poszczególne grupy związków organicznych posiadają specyficzne właściwości, wynikające z budowy samego szkieletu oraz obecności różnego rodzaju grup funkcyjnych.

Nazwa Wzór ogólny Grupa funkcyjna Nazwa systematyczna Przykładowy związek Typy reakcji
Alkany CnH2n+2 -

alk-an

(met-an, pro-an)

Pochodne węglowodorów

propan

- reakcja podstawienia rodnikowego

-  reakcja spalania

Cykloalkany CnH2n - cykloalk-an

Pochodne węglowodorów

cyklobutan

- reakcja podstawienia rodnikowego

-  reakcja spalania

Alkeny CnH2n

-C=C-

alk-en

Pochodne węglowodorów

but-2-en

- reakcja addycji elektrofilowej (fluorowca, wody, wodoru)

- reakcja utlenienia

- reakcja polimeryzacji

Alkiny CnH2n-2 −C≡C- alk-in (lub yn)

Pochodne węglowodorów

propyn

- reakcja addycji elektrofilowej (fluorowca, wody, wodoru)

- reakcja trimeryzacji

Areny (węglowodory aromatyczne) Ar Reguła Hückla - związki aromatyczne muszą posiadać 4n+2 elektronów tworzących wiązania π, gdzie n jest dowolną liczbą naturalną lub zerem W tej grupie węglowodorów najczęściej stosowane są nazwy zwyczajowe

Pochodne węglowodorów

benzen

- reakcja podstawienia elektrofilowego (fluorowcowanie, nitrowanie, alkilowanie, sulfonowanie)

- reakcja addycji (wodoru, fluorowca)

Fluorowcopochodne węglowodorów R-X -X ("X" oznaczany jest dowolny pierwiastek z grupy fluorowców) fluorowco-alkan

Pochodne węglowodorów

chlorek winylu (chloroeten)

- reakcja podstawienia nukleofilowego (fluorowca grupą -OH, -NH2, -CN)

- eliminacja fluorowca

- reakcja Würtza

Alkohole Pochodne węglowodorów

-OH

grupa hydroksylowa

alkan-ol

Pochodne węglowodorów

etanol (alkohol etylowy

- reakcja z aktywnymi metalami

 - reakcja estryfikacji

- reakcje utleniania

- reakcja podstawienia nukleofilowego (grupy -OH fluorowcem)

- reakcja eliminacji (cząsteczki wody)

Etery Pochodne węglowodorów

-O-R

grupa alkoksylowa

alkoksy-alkan

Pochodne węglowodorów

etoksy-etan (eter dietylowy)

- reakcja z fluorowcowodorami
Fenole Ar-OH

-OH

grupa hydroksylowa

W tej grupie węglowodorów najczęściej stosowane są nazwy zwyczajowe

Pochodne węglowodorów

fenol

- reakcja dysocjacji

- reakcja z aktywnymi metalami

- reakcja z zasadami

- reakcja podstawienia elektrofilowego do pierścienia (nitrowanie, fluorowcowanie itp.)

Aldehydy Pochodne węglowodorów

-CHO

grupa aldehydowa

alkan-al

Pochodne węglowodorów

etanal (aldehyd octowy)

- reakcja utleniania

- reakcja redukcji

- reakcja Canizarro (dysproporcjonowanie)

- reakcja addycji (do alkoholów)

- reakcja kondensacji aldolowej

- reakcja polimeryzacji

- reakcja polikondensacji 

Ketony Pochodne węglowodorów

-C=O

grupa ketonowa

alkan-on

Pochodne węglowodorów

propanon (aceton)

- reakcja utleniania

- reakcja redukcji

- reakcja z alkoholami

- próba halomformowa

Kwasy karboksylowe Pochodne węglowodorów

-COOH

grupa karboksylowa

kwas alkan-owy

kwas alkano-karboksylowy

Pochodne węglowodorów

kwas etanolowy (kwas octowy)

- reakcja dysocjacji

- reakcja z metalami i tlenkami metali

- reakcja z zasadami

- reakcja estryfikacji

- reakcja eliminacji (wody)

- reakcja redukcji

- reakcja dekerboksylacji

Estry Pochodne węglowodorów

-COO-

grupa estrowa

alkanol-an alkilu

Pochodne węglowodorów

butanian butylu (maślanian butylu)

- reakcja hydrolizy (zasadowej, kwasowej)

- reakcja alkoholizy

- reakcja amonolizy

- reakcja redukcji

Opinie - Wybrane pochodne węglowodorów

8+4 =