Odchylenie przeciętne należy do miar zróżnicowania wyników, miar zmienności. Odchylenie przeciętne to średnia arytmetyczna z odchyleń wyników (wartość bezwzględna) od średniej. Wobec powyższego miara ta wskazuje jak średnio, przeciętnie wyniki odchylają się od średniej wartości, jest to przeciętne odchylanie się wyników.
W celu wyliczenia odchylenia przeciętnego korzystamy ze wzoru:
Istotne jest to, aby w obliczaniu odchylenia przeciętnego brać pod uwagę jedynie wartość bezwzględną odchyleń, różnic pomiędzy danym wynikiem a wyliczoną średnią arytmetyczną. Gdybyśmy obliczali tę miarę bez uwzględniania wartości bezwzględnej, dla każdych wyników uzyskalibyśmy wynik zbliżony do 0. "Dodatnie" odchylenia znosiłyby się z "ujemnymi" odchyleniami.
Przykład:
Przebadano 8 biur podróży pod względem oferowanej ceny tygodniowej na Wyspy Kanaryjskie. Średnia cena wycieczki wyniosła 4000. Wśród poszczególnych biur odnotowano następujące ceny:
2900, 3000, 3200, 3500, 4400, 4800, 5000, 5200
Średnia wyniosła 4000. Obliczono również odchylenie przeciętne, które wyniosło: 850. Oznacza to, że średnio ceny odchylają się od średniej o 850zł.
Odchylenie przeciętne jest zatem miarą określającą na jaka jest średnia arytmetyczna odchylania się poszczególnych wyników od wyliczonej średniej arytmetycznej. W naszym przykładzie możemy powiedzieć, że średnio ceny różnią się od średniej dla wszystkich biur o 850zł.
Odchylenie przeciętne jest rzadziej stosowaną i wykorzystywaną miarą niż odchylenie standardowe. Odchylenie standardowe jest często wykorzystywane w obliczaniu szeregu różnych testów statystycznych, jest wyliczane na podstawie wariancji wyników, kolejnej bardzo istotnej miary statystycznej służącej analizie wyników (np. analiza wariancji). Odchylenie standardowe dostarcza nam informacji o przedziale wyników, w którym znajduje się pewna liczba obserwacji.
Pomimo tego, odchylenie przeciętne często obliczane jest w analizie struktury zmiennych.
Odchylenie przeciętne Wasze opinie